Όταν οι μεσαιωνικοί ηγέτες της Ευρώπης χειραγωγούσαν τον άμβωνα της εκκλησίας για να διασφαλίσουν την ακλόνητη πίστη του λαού, πίστευαν πως είχαν θείο δικαίωμα να κυβερνούν, δεν ήξεραν πως θα γίνονταν πηγή έμπνευσης των δικτατόρων της Κεντρικής Ασίας αιώνες μετά.

Στο Τατζικιστάν, όπου πάνω από το 90% του πληθυσμού είναι Μουσουλμάνοι, τα τζαμιά και οι τοπικοί θρησκευτικοί ηγέτες έχουν γίνει το μέσο της κυβέρνησης εναντίον των πολιτικών της αντιπάλων.

Αφότου ο Πρόεδρος Emomali Rahmon είπε πως το Ισλάμ δεν χρήζει πολιτικού κόμματος, η παράταξη Κόμμα Ισλαμικής Αναγέννησης (IRPT) — ο μοναδικός σοβαρός αντίπαλος της κυβερνητικής δύναμης στο Τατζικιστάν — δέχεται ανελέητη επίθεση.

Γράφει ο Edward Lemon του EurasiaNet.org:

On Friday afternoons, imams across Tajikistan read their weekly, government-drafted sermons. The theme is often political, and often supports strongman President Emomali Rahmon. Last Friday, March 27, imams called on the faithful to demand the authoritarian government ban Tajikistan’s largest opposition party, the only legally operating religiously oriented party in Central Asia.

The Islamic Renaissance Party (IRPT) helped ensure peace at the end of Tajikistan’s devastating civil war in the mid-1990s. But Rahmon has steadily reneged on his promise to give 30 percent of government positions to his opponents in the war. Until a deeply flawed election early this month – which featured ballot-box stuffing and intimidation, according to international observers – the IRPT had managed to hang on to a couple of seats in parliament.

Official election results showed that the IPRT failed to clear the 5-percent threshold required to win seats in parliament. Unofficial estimates indicated that the actual share of ballots cast for the IRPT was much higher than that. Yet now, after unprecedented pressure, the IRPT is out in the cold, its future uncertain.

Την Παρασκευή το απόγευμα, ιμάμηδες σε όλο το Τατζικιστάν διάβασαν τα εβδομαδιαία, γραμμένα απ’ την κυβέρνηση, κηρύγματά τους. Το κεντρικό τους θέμα είναι συχνά πολιτικό και υποστηρίζει τον ισχυρό Πρόεδρο Emomali Rahmon. Την Παρασκευή στις 27 Μαρτίου, οι ιμάμηδες κάλεσαν τους πιστούς να απαιτήσουν από την αυταρχική κυβέρνηση να απαγορεύσει το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης του Τατζικιστάν, το μόνο θρησκευτικά προσανατολισμένο κόμμα που λειτουργεί νόμιμα στην Κεντρική Ασία.

Το Ισλαμικό Κόμμα της Αναγέννησης (IRPT) συνέβαλε στη διασφάλιση της ειρήνης στο τέλος του καταστροφικού εμφύλιου πολέμου στο Τατζικιστάν στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Αλλά ο Rahmon σταθερά καταπατά την υπόσχεσή του να δώσει το 30% των κυβερνητικών θέσεων στους αντιπάλους του στον πόλεμο. Μέχρι τις βαθιά προβληματικές εκλογές στις αρχές του τρέχοντος μήνα – οι οποίες, σύμφωνα με διεθνείς παρατηρητές, χαρακτηρίστηκαν από νοθεία στις κάλπες και εκφοβισμό – ο IRPT κατόρθωνε να κατέχει δυο έδρες στο κοινοβούλιο.

Τα επίσημα αποτελέσματα των εκλογών έδειξαν ότι το IRPT δεν κατάφερε να εξασφαλίσει το ποσοστό του 5% που απαιτείται για να κερδίσει έδρες στο κοινοβούλιο. Ανεπίσημες εκτιμήσεις ανέφεραν ότι το πραγματικό μερίδιο των ψηφοδελτίων του IRPT ήταν πολύ υψηλότερο από αυτό. Όμως τώρα, μετά από πρωτοφανή πίεση, το IRPT είναι εκτός, με το μέλλον του αβέβαιο.

Υψηλόβαθμα θρησκευτικά στελέχη, όπως ο μουλάς Saidakbar — Αναπληρωτής Μουφτής του Ισλαμικού Κέντρου του Τατζικιστάν – πρωτοστάτησε στην έκκληση για απαγόρευσή του στην πρωτεύουσα Ντουσάνμπε. Παρόμοιες εκκλήσεις ήχησαν και στα δύο μεγαλύτερα τζαμιά του Khujand, πόλη – κλειδί στα βόρεια του Τατζικιστάν.

Όπως σημειώθηκε σε ερευνητική αναφορά της υπηρεσίας RFE/RL's Tajik, το τετρασέλιδο κήρυγμα με τον τίτλο ‘Η Ενότητα της Κοινωνίας στην Επιλογή του Σωστού Μονοπατιού’ μοιράστηκε κατά την Προσευχή της Παρασκευής και φέρει την υπογραφή ενός κάποιου A. Mavlonov (η αναφορά δεν αποκάλυψε πού δουλεύει ο Mavlonov, αφήνεται όμως να εννοηθεί ότι πρόκειται για κυβερνητικό στέλεχος).

Ο συγγραφέας του κηρύγματος έγγραψε:

It is time that we correct ourselves and our society and not remain neutral about the future of our motherland. Therefore, I suggest that we close the IRPT because there is no need for it anymore. Alhalmullillah, we are Muslims, and that is enough for us.

Είναι καιρός να διορθώσουμε τους εαυτούς μας και την κοινωνία μας και να μην μένουμε ουδέτεροι σε ότι αφορά το μέλλον της πατρίδας μας. Γι’ αυτό, προτείνω να κλείσει το IRPT γιατί δεν το χρειαζόμαστε πια. Alhalmullillah, (δόξα τω Θεώ), είμαστε Μουσουλμάνοι και αυτό μας αρκεί.

Αποκαλώντας όσους ψήφισαν το IRPT ‘διχαστές’, ο συγγραφέας του κηρύγματος προχώρησε ακόμα πιο πέρα, εκτιμώντας πως το Τατζικιστάν χρειάζεται μόνο ένα πολιτικό κόμμα να ενδιαφέρεται για το μέλλον του έθνους, επειδή ένα κόμμα και ένας ηγέτης είναι το κλειδί για ειρήνη.

Ενώ ο Muhiddin Kabiri, το κοσμικό πνεύμα και μοντέρνος ηγέτης του IRPT, δεν έχει ανταπαντήσει στις προκλήσεις για κατάργηση του κόμματός του, η κεντρική επιτροπή του κόμματος τις έχει χαρακτηρίσει ως αντισυνταγματικές.

Και o αναπληρωτής του Kabir, Saidumar Husayni αναφέρει φανερά εξοργισμένος:

Бигзор, шӯрои уламо, кумитаи дин бо ширкати аҳли уламо ва намояндагони ҳизби наҳзати исломӣ мизи гирд ташкил диҳанд ва ба исбот расонанд, ки ҲНИТ бар зарари амнияти кишвар ва садди пешрафти ҷомеа аст. Исбот кунанд, ки воқеан камбуди барқ дар фасли сармо, фаъол нашудани корхонаҳои муҳим дар кишвар, вуҷуди фасод дар идораҳои давлатӣ… низ ҳама айби ҲНИТ аст, марҳамат, ҳизбро бубанданд

Ας επιτρέψουμε στο Συμβούλιο των μουλάδων και την Επιτροπή της Θρησκείας να οργανώσουν μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τη συμμετοχή και εκπροσώπων των IRPT και να αποδείξουν ότι το IRPT βλάπτει την ασφάλεια της χώρας και θέτει εμπόδια στην ανάπτυξη της κοινωνίας. Ας τους αφήσουμε να κλείσουν το κόμμα εάν μπορούν να αποδείξουν ότι, στην πραγματικότητα, το IRPT φταίει για τις διακοπές του ρεύματος το χειμώνα, την αδράνεια σημαντικών εργοστασίων της χώρας, καθώς και για την διαφθορά των κρατικών θεσμών.

Πολλοί δεν αντιλήφθηκαν την ειρωνεία ότι οι ιμάμηδες που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των πολιτικών ασκούν κρητική στο IRPT επειδή κάνει ακριβώς το ίδιο. Η Lola,αναγνώστρια του RFE/RL's Tajik έγγραψε:

Бархам дода шавад!! Номи поки Исломро ба сиёсат, олуда накуненд. Худ шохид будам, ки тарафдорони чавони ин хизб, баъд аз интихоботи парлумон дар Точикистон, ба як овоз мегуфтанд, ки дар кишвари мо дигар мусалмон намодааст, барои хамин ХНИТ голиб нашуд. Бинед бародарону хохарони азиз, ин магар истифодабарии номи поки Ислом бар манфиати хизбдорон нест?!

Το [IRPT] πρέπει να καταργηθεί! Μην λασπώνετε το όνομα του Ισλάμ. Ήμουν παρών όταν η νεολαία που υποστηρίζει το κόμμα έλεγε μετά τις εκλογές πως το IRPT έχασε επειδή δεν υπάρχουν πια μουσουλμάνοι στην χώρα. Βλέπετε αγαπητά μου αδέλφια, κάνει ή όχι χρήση του ονόματος του Ισλάμ για τους σκοπούς των μελών του;!

Όμως, πολλοί άνθρωποι καταδίκασαν την πολιτικοποίηση των ιμάμηδων και των τζαμιών.

Ο Dilshod είπε:

акнун дар масчид муллохо ба сиёсат дахолат мекунанд. Хукумат хар чиро хохад ба имомхатибон супориш медихад онхо дар масчид ба халк мехонанд.
инак имруз аз ин нома маълум шуд ки хукумат намехохад ки дигар хизбу харакатхо дар кишвар вучуд дощта бошад. ээээ гап бисер вале гап задан бефоида

Στα τζαμιά μας, οι μουλάδες πλέον ανακατεύονται με την πολιτική. Η κυβέρνηση λέει ότι θέλει στους ιμάμηδες και αυτοί τα μεταφέρουν στον κόσμο. Αυτό το γράμμα [αναφερόμενος στο κείμενο του κηρύγματος του Mavlonov] απέδειξε πως στις μέρες μας η κυβέρνηση δεν θέλει άλλα κόμματα και κινήματα. Θα ήθελα να πω πολλά, αλλά είναι ανούσιο.

Στο μεταξύ, ο Banda, ένας αναγνώστης που υποστηρίζει πως παρακολούθησε τις προσευχές της Παρασκευής, αποκάλεσε τον συγκερασμό της πολιτικής με τις θρησκευτικές διδαχές αμαρτία.
Έγγραψε:

Окибат ин шуд ки кариб хама дуои анчоми намозро нахонда баромадем. Тасмим хамин ки дигар ба масчид намеравем. он чо чои фитна ва бози шудааст.

Φύγαμε από το τζαμί πριν τελειώσουν [οι προσευχές]. Αποφασίσαμε να μην ξαναπάμε εκεί καθώς τα τζαμιά πλέον έχουν μετατραπεί σε χώρους απάτης.