Με ένα αίσθημα ανακούφισης και δυσπιστίας πολλοί Βόσνιοι και Σέρβοι μαθαίνουν σήμερα για την σύλληψη του Σερβοβόσνιου στρατηγού Ratko Mladic, ο οποίος κατηγορήθηκε για γενοκτονία και εγκλήματα πολέμου κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου του 1992-95 στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη. Η σύλληψη του Ratko Mladic μπορεί να αποτελεί έκπληξη για πολλούς, αλλά η διεθνής πίεση συσσωρεύτηκε τα τελευταία χρόνια, ώστε οι Σερβικές αρχές να οδηγήσουν τελικά το στρατηγό στη δικαιοσύνη.

Το να ζει κανείς με την ανάμνηση αγαπημένων προσώπων που σφαγιάστηκαν ή ακρωτηριάστηκαν από τα εμπόλεμα μέρη, ενώ οι δράστες παραμένουν ακόμα ασύλληπτοι, παραμένει ένα επιπρόσθετο τραύμα για τις οικογένειες – ανεξάρτητα από ποια πλευρά βρίσκονταν στη σύγκρουση. Για πολλούς, η κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας σε εθνικούς και θρησκευτικούς διαχωρισμούς αποδείχτηκε ένα απότομο ξύπνημα, αφού οι λαοί της Ευρώπης στάθηκαν ανήμποροι μάρτυρες μπροστά  στην αδιάκριτη βια και εγκληματικότητα, σε ένα βαθμό που στην ευρωπαϊκή ήπειρο δεν είχε παρατηρηθεί από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι αναμνήσεις και τα τραύματα συνεχίζουν να ζουν στη Βοσνία και, όσο οι εγκληματίες δεν οδηγούνται στην δικαιοσύνη, δεν θα υπάρξει καμία απελευθέρωση από τις αγωνίες της επιθετικότητας. Η Sarah Correia της Café Turco περιγράφει την κατάσταση:

Βρίσκομαι στο Kozarac τώρα, ένα μέρος που ισοπεδώθηκε το Μάϊο του 1992. Πήγα στην Trnopolje σήμερα για έναν εορτασμό και μπορούσα να δω τον πόνο στα πρόσωπα των ανθρώπων. Όμως μετά επέστρεψα στο Kozarac και έμαθα τα νέα. Δάκρυα χαράς στα μάτια όλων και ένα αίσθημα δυσπιστίας για μια στιγμή που κανείς δεν πίστευε οτι έφτασε.

Ακόμα, οι υποψίες οτι οι Σερβικές αρχές ήταν συνένοχες στην απόκρυψη του Mladic ή τουλάχιστον έκαναν τα στραβά μάτια στον εντοπισμό του, επεκτείνονται. Συνεπώς, μια από τις πρώτες ερωτήσεις που τέθηκαν στον Σέρβο πρόεδρο Boris Tadic, ήταν γιατί ο νόμος δεν αναχαίτισε τον Mladic πιο νωρίς, όπως είχε ειπωθεί από την Sladjana Lazic στο A Slice Of Serbian Politics:

Ερωτώμενος γιατί ο Mladic δεν συνελήφθη πέντε χρόνια πριν, ο Tadic πρόσθεσε ότι θα διεξαχθεί έρευνα για αυτό και, αν η έρευνα δείξει ότι άνθρωποι της κυβέρνησης ή των πολιτειακών δομών είναι υπεύθυνοι για παρεμβολές σε αυτή την διαδικασία, θα τους ασκηθεί δίωξη επίσης. Ο Tadic είπε ακόμα ότι ο Mladic θα εκδίδονταν στo δικαστήριο πολεμικών εγκλημάτων των Ηνωμένων Έθνών, αλλά δεν προσδιόρισε πότε, λέγοντας μόνο ότι “η διαδικασία έκδοσης είναι σε εξέλιξη”.

Σε αυτό το πλαίσιο, το θέμα των φερόμενων ως εγκληματιών πολέμου που παραμένουν ασύλληπτοι, τορπιλίζει εδώ και καιρό τις προοπτικές ένταξης της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και φαίνεται πως έχει γίνει cause célèbre σε τέτοιο βαθμό που οι Σερβικές αρχές ήταν απλά αναγκασμένες να πιάσουν τον Mladic. Σχολιάζοντας αυτό ακριβώς, το Sleeping With Pengovsky γράφει:

Η σύλληψη του φυγά εγκληματία πολέμου Ratko Mladić έρχεται σε μια εξαιρετικά ζωτικής σημασίας στιγμή για τη Σερβία. Σε μια στιγμή που η Κροατία είναι προφανώς στα πρόθυρα μιας τελικής ημερομηνίας ένταξης στην Ε.Ε., τη στιγμή που ο Γενικός Εισαγγελέας Serge Brammertz είπε στο Δικαστήριο της Χάγης ότι η Σερβία δεν έχει κάνει αρκετά ώστε να πιάσει τους δύο υπόλοιπους βασικούς εγκληματίες πολέμου (τον Mladić και τον Goran Hadžić), τη στιγμή που η Ε.Ε. εξετάζει το ενδεχόμενο να επαναφέρει την χρήση βίζας για κάποιες Βαλκανικές χώρες – συμπεριλαμβανομένης προφανώς και της Σερβίας – φαίνεται ότι το Βελιγράδι δεν είχε άλλη επιλογή από το να βγάλει το ζήτημα του στρατηγού Ratko Mladić από το τραπέζι.

Ανεξάρτητα από το ποιά μπορεί να είναι τα αισθήματα και τα συναισθήματα σήμερα στη Βοσνία και τη Σερβία, η σύλληψη είναι μια ευκαιρία για να προχωρήσουμε σε ένα λαμπρότερο μέλλον και ένα μέσο καλύτερης κατανόησης της τραγωδίας της πρόσφατης ιστορίας. Εν τέλει, τα θύματα του πολέμου και του τρόμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία μπορούν τώρα να αναπαυθούν με περισσότερη ειρήνη και αξιοπρέπεια από ότι μόλις χτες. Μιά μέρα κάνει τη διαφορά.