Η Γουατεμάλα, καρδιά του πολιτισμού των Μάγια, ξεκίνησε τους εορτασμούς για το 13-Baktun, τον τελευταίο κύκλο του ημερολογίου των Μάγια, με λήξη την Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου. Δυστυχώς, οι εορτασμοί κυριαρχήθηκαν από στημένα κυβερνητικά σόου, τα οποία ούτε οργανώθηκαν και στα οποία ούτε συμμετείχαν ιθαγενείς κοινότητες ή πνευματικοί αρχηγοί.

Επί σκηνής, μη-ιθαγενείς φορούσαν ρούχα ιθαγενών σε ένα φολκλορικό σόου, ενώ μη-ιθαγενείς προσκεκλημένοι από την ελίτ της Γουατεμάλας βρίσκονταν στο πιο σημαντικό τελετουργικό κέντρο των Μάγια, το Τικάλ, αναμένοντας την άφιξη της νέας εποχής. Τους ιθαγενείς τους άφησαν εκτός, όπου διαδήλωναν παίζοντας το παραδοσιακό μουσικό όργανο μαρίμπα [en].

Tikal Gran Jaguar Temple by Graeme (under a Creative Commons Attribution License)

Η Ομοσπονδία Ραδιοφώνου των Μάγια στη Βενεζουέλα [es] ανέφερε νωρίς το πρωί της 20ής Δεκεμβρίου ότι δεν επετράπη στις αρχές του συμβουλίου Mam των Μάγια η είσοδος στην κεντρική πλατεία του Εθνικού Πάρκου Τικάλ, ενός εκ των περιοχών για τον εορτασμό του 13-Baktun. Οι αρχές από το Ινστιτούτο Τουρισμού της Γουατεμάλας τους αρνήθηκαν την είσοδο, υποστηρίζοντας ότι ο χώρος τελετών ήταν κλειστός λόγω της παράστασης.

Άνδρες και γυναίκες από κάθε γωνιά της χώρας κατέφτασαν νωρίς για να αρχίσουν τις παραδοσιακές τους τελετές, αλλά έμειναν έξω μέχρι τις 11:45 μ.μ., όταν επετράπη στις θρησκευτικές αρχές να πράξουν τις πατρογονικές τους τελετές. Οι ιθαγενείς προσκεκλημένοι ήταν μειοψηφία, καθώς ούτε προσκλήθηκαν ούτε τους επετράπη η είσοδος στον κύριο χώρο. Το ηχητικό αρχείο μπορείτε να το κατεβάσετε εδώ [es].

Δεν είναι ο πρώτος αποκλεισμός που περνούν οι Μάγια. Ανησυχίες είχαν εκφραστεί πρωτύτερα από το Western Peoples Council [en]:

Το Oxlajuj B'ak'tun είναι η στιγμή να ισχυροποιηθεί η πατρογονική σοφία και πρακτική και η ατέρμονη αναζήτηση της ισορροπίας. Είναι μια στιγμή, όπου θα πρέπει να ανέλθουμε, να ξυπνήσουμε τη συνείδηση των ανθρώπινων πλασμάτων και να αναγνωρίσουμε εαυτούς ως τέτοιους, προκειμένου να φτάσουμε μια συλλογική αντίληψη. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα ανθρώπινα πλάσματα θα είναι “πραγματικά άνθρωποι σε ισορροπία με το Σύμπαν και τη Μητέρα Γη”, μέσω διαπλοκής και σεβασμού των πολιτισμών και εκτίμησης της ταυτότητας σε κάθε κοινότητα. Χωρίς αυτό, ο σύνδεσμος μεταξύ του ατόμου και της δικής του πραγματικότητας είναι ήδη αδύνατος.

Είναι προσβλητικό για τους Μάγια να βλέπουν την οικονομική εξουσία και τους κυβερνητικούς θεσμούς να προωθούν την ΕΚΛΑΪΚΕΥΣΗ του Oxlajuj B'ak'tun, εμπορευματοποιώντας το σημαντικό αυτό γεγονός, δημιουργώντας μια πολιτική εικόνα μέσω τουριστικής προώθησης και παρουσίασης θεαμάτων, με τρόπο που δεν εκφράζει κατάλληλα την κοσμοθεωρία των Μάγια.

Είναι επονείδιστο εκ μέρους της κυβέρνησης της Γουατεμάλας να κάνει τη διεθνή κοινότητα να πιστεύει ότι προωθεί τον πολιτισμό των Μαγια, όταν συνεχίζει να αναπτύσσει μια επιθετική πολιτική σφετερισμού των φυσικών μας πόρων. Αυτό εκδηλώνεται ως εκατοντάδες παραχωρήσεις και επιβεβλημένα έργα  εξόρυξης, υδροηλεκτρικά φράγματα, εξόρυξη πετρελαίου, μονοκαλλιέργειες για πολυεθνικές εταιρείες, όλα στα όνομα της ψευδούς ανάπτυξης ως μεθόδου κυριαρχίας και ρατσισμού στη Γουατεμάλα.

Ο ρατσισμός είναι αχαλίνωτος στο κράτος της Γουατεμάλα – θεσμικά, διαπροσωπικά και δομικά. Και υιοθετεί νέες μορφές, όπως ο αποκλεισμός που αποτυπώθηκε στους εορτασμούς της νέας εποχής των Μάγια. Ας ελπίσουμε ότι θα επιτραπεί στους ιερείς των Μάγια η είσοδος και θα γιορτάσουν τις επόμενες μέρες κατά τα ήθη και παραδόσεις τους, καθώς οι εορτασμοί τελειώνουν στις 30 Δεκεμβρίου, και οι φωνές τους και τα αιτήματά τους επιτέλους θα εισακουστούν από τη διεθνή κοινότητα.