Πρώην μοντέλο από τη Βραζιλία γίνεται ζητιάνος και ξεσπά debate περί ρατσισμού

Ψηλός, με γαλάζια μάτια και τυλιγμένος με μία κουβέρτα ενώ περιπλανιέται στους δρόμους της Κουριτίμπα στα νότια της Βραζιλίας, ο Rafael Nunes, ένα πρώην μοντέλο από τη Βραζιλία (γνωστός τώρα ως ο φωτογενής ζητιάνος της Κουριτίμπα) προσέλκυσε τη διεθνή προσοχή μετά τη δημοσιοποίηση της φωτογραφίας του και της ιστορίας του στο Facebook και στο Twitter.

O 30χρονος Rafael κατέληξε στους δρόμους εξαιτίας της εξάρτησής του από την κοκαΐνη και η ιστορία [en] του αποκαλύφθηκε όταν η Indy Zanardo, μία τουρίστρια, προσεγγίστηκε από το Rafael και ρωτήθηκε εάν μπορούσε να τον βγάλει μια φωτογραφία. Όταν ανέβασε τη φωτογραφία στον τοίχο της στο Facebook [pt] η Indy Zanardo εξήγησε πως:

Este rapaz chegou ate mim nas ruas de Curitiba e me pediu se eu poderia tirar uma foto dele e eu perguntei para que, ele me respondeu: Para colocar na “radio” quem sabe eu fico famoso :) … Na “radio” eu nao posso por mas aqui no mural do meu Face sim, e ele sera famoso entre meus amigos.

Photo by Indy Zanardo on Facebook

Φωτογραφία από την Indy Zanardo που μοιράστηκε 54.000 φορές στο Facebook

Αυτός ο νεαρός με πλησίασε στους δρόμους της Κουριτίμπα και με ρώτησε αν θα μπορούσα να τον βγάλω μια φωτογραφία, έτσι ρώτησα για ποιο λόγο και απάντησε: για να μπει στο “ραδιόφωνο” και ποιος ξέρει μπορεί να γίνω διάσημος :-) …Αν και δε μπορώ να βάλω τη φωτογραφία στο ραδιόφωνο μπορώ να τη βάλω στο Facebook και θα γίνει διάσημη μεταξύ των φίλων μου.

Πέρα από τη γενική αντίδραση στην όμορφη εμφάνισή του και στην λυπηρή ιστορία της εξάρτησής του από τα ναρκωτικά, η δημόσια συζήτηση σχετικά με την περίπτωση του Rafael εξελίχθηκε σε μία συζήτηση με θέμα το ρατσισμό και για το πως η κοινωνία της Βραζιλίας αγανακτεί μπροστά σε περιπτώσεις κοινωνικού αποκλεισμού μόνο όταν τα θύματα είναι λευκοί με “Ευρωπαϊκή” εμφάνιση.

Αν και οι Βραζιλιάνοι είναι μία από τις κοινωνίες με τη μεγαλύτερη φυλετική ποικιλία στον κόσμο, η κορυφή της εγχώριας κοινωνικοοικονομικής πυραμίδας είναι ακόμη ευρέως κατειλημμένη από λευκούς Βραζιλιάνους και οι περισσότεροι κοινωνικοί δείκτες που συνδέονται με την εκπαίδευση, την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και εργασία ευνοούν συντριπτικά αυτή την ομάδα ανθρώπων.

Ο blogger Robson Fernando Souza από το consciencia.blog.br [pt] υποστηρίζει ότι πολύ λίγοι άνθρωποι θα αντιδρούσαν με τον ίδιο τρόπο εάν η περίπτωση αφορούσε έναν Αφρο-Βραζιλιάνο ζητιάνο:

Em outras palavras, para nossa sociedade, não é normal ver em mendicância e miséria um branco de aparência europeia. Para ela, brancos merecem muito mais do que isso. Mas, por outro lado, negros nas ruas pedindo esmolas e implorando por dignidade é considerado algo mais que normal.

Με άλλα λόγια, δεν είναι φυσικό για την κοινωνία μας να αποδεχτεί ότι ένας λευκός με ευρωπαϊκή εμφάνιση ζει άστεγος υπό συνθήκες μιζέριας. Σε εμάς, τους λευκούς αξίζουν περισσότερα από αυτό, ενώ ένας άστεγος μαύρος που ζητιανεύει για λεφτά και περηφάνεια θεωρείται κάτι φυσικό. Αυτό αποτελεί πλέον παράδοση.

H Fatima Tardelli, η οποία γράφει στο blog Bule Voador [pt], υποστηρίζει ότι τα μοντέλα ομορφιάς της Βραζιλίας βασίζονται αποκλειστικά σε λευκά πρότυπα (π.χ. ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα, γαλάζια μάτια, ίσια μαλλιά), ένα ξεκάθαρο σημάδι που έχει αγνοήσει επικίνδυνα η κοινωνία, ότι υπάρχει μία ιεραρχική αντίληψη φυλής στη Βραζιλία. Σαν παράδειγμα αυτής της διεστραμμένης αντίληψης δηλώνει ότι:

Outras pessoas em vários portais mostraram-se assustadas com o fato de um homem branco ‘bonito’  ser mendigo, chegaram a dizer que era golpe de marketing ou viral. Alguém já pensou do porquê desse ‘susto’?

Αρκετά άτομα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εμφανίστηκαν σοκαρισμένα από το γεγονός ότι ένας λευκός και «όμορφος» άνδρας θα μπορούσε να είναι ζητιάνος, και πολλοί μάλιστα υποστήριξαν ότι το περιστατικό θα πρέπει να είναι κάποια στρατηγική μάρκετινγκ ή viral. Αναρωτήθηκε ποτέ κανείς «γιατί» οι άνθρωποι ξαφνιάστηκαν τόσο πολύ;

“Hung - Dreams burned by inequality. São Paulo-Brazil.” Photo by cassimano on Flickr (CC BY-NC-SA 2.0)

“Όνειρα καμμένα από την ανισότητα. Σάο Πάολο-Βραζιλία.” Φωτογραφία από τον cassimano στο Flickr (CC BY-NC-SA 2.0)

Ένα ακόμη σημάδι αυτής της κοινωνικής άρνησης είναι ότι η συζήτηση στο Twitter κινήθηκε κυρίως γύρω από το γεγονός ότι ο Rafael θα έπρεπε να είναι στις πασαρέλες παρά στους δρόμους, ενώ πολλοί λίγοι ασχολήθηκαν με το βαθύτερο κοινωνικό θέμα, με το γεγονός δηλαδή ότι η εικόνα ενός λευκού άστεγου γαλανομάτη προκαλεί αίσθηση, ενώ υπάρχουν χιλιάδες ζητιάνοι στη χώρα, έγχρωμοι ή και από άλλες φυλές, που είναι «αόρατοι» στα μάτια της κοινωνίας.

Στο Twitter [pt], η δημοσιογράφος Jéssica Batista (@jessicabatista) σχολίασε με ειρωνεία αυτά τα δύο μέτρα και δύο σταθμά:

O mendigo de Curitiba foi pra rehab. Legal. Mas só pq era branco de olho claro e todos ficaram com dó. CLAP CLAP CLAP

Ο ζητιάνος της Κουριτίμπα πήγε για αποτοξίνωση. Άψογα. Αλλά όλοι στεναχωρήθηκαν για αυτόν μόνο γιατί ήταν λευκός και γαλανομάτης.  Μπράβο.

Φυσικά είναι θετικό ότι η αντίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης βοήθησε στο να φανερωθεί το προσωπικό δράμα του Rafael και μπορούν και να του δώσουν την ευκαιρία να αρχίσει από την αρχή μετά την αποτοξίνωση. Ωστόσο, όπως επεσήμαναν η Fatima Tardelli καθώς και άλλοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο βαθμός της έκπληξης και της αγανάκτησης σχετικά με την κατάστασή του, όταν τον περισσότερο χρόνο ο κόσμος αγνοεί πλήρως τα θέματα που αφορούν τους άπορους και τα προσωπικά τους δράματα, υποδηλώνει ένα μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα.

Στη βάση του βρίσκεται η ιστορική παραδοχή ότι η φυλή και η φτώχεια είναι αμοιβαία συνδεδεμένες και επομένως είναι «αποδεκτό» εάν ένας είναι μαύρος, αντί να θεωρείται ως προϊόν εκατοντάδων χρόνων κοινωνικής απομόνωσης και κοντόφθαλμης κρατικής πολιτικής που μόνο πρόσφατα άρχισε να εξετάζει το ζήτημα της φυλής και της ανισότητας σε μια χώρα που περισσότερο από το 51 τοις εκατό [pt] του πληθυσμού θεωρείται ότι κατάγεται από την Αφρική.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.