Περικυκλωμένη από βορρά, ανατολή και νότο από τη Δημοκρατία του Κονγκό, η Καμπίντα, 18η επαρχία της Αγκόλα, διεξάγει έναν αρχαίο αγώνα για την ανεξαρτησία της.

Με το πυκνό, τροπικό δάσος της, η Καμπίντα [Cabinda] ήταν πάντα η πιο αμφισβητούμενη επαρχία σε μια χώρα, η επικράτεια της οποίας βρίσκεται μακριά από την επαρχία. Το εξορυγμένο στην περιφραγμένη περιοχή πετρέλαιο αντιπροσωπεύει σχεδόν το 70% του αργού πετρελαίου που εξάγεται από την Αγκόλα και αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 80% των εξαγωγών της Αγκόλα, καθιστώντας τη χώρα στη δεύτερη θέση στην παραγωγή πετρελαίου στην Αφρική, ακριβώς μετά τη Νιγηρία.

Τα σύνορα του έθνους

Η πλειοψηφία του πληθυσμού της Αγκόλα υποστηρίζει ότι η Καμπίντα είναι μέρος της Αγκόλα, όμως κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν την αντίθετη θέση.

Το 1885, οι Πορτογάλοι κυβερνήτες συμφώνησαν να ενσωματώσουν την Καμπίντα ως προτεκτοράτο του αποικιακού Στέμματος και το 1920 η περιοχή άρχισε να θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι της Αγκόλα. Μετά την επανάσταση του 1974 στην Πορτογαλία και κατά τη διαδικασία της αποαποικιοποίησης, τα πολιτικά συμφέροντα ανάγκασαν την Καμπίντα να παραμείνει στην αγκολέζικη επικράτεια. Από τότε, οι απόψεις σχετικά με το αν η Καμπίντα ανήκει στην Αγκόλα είναι διασπασμένες.

Ο ειδικός στις διεθνείς σχέσεις Eugénio Costa Almeida υποστηρίζει τη θέση πως [pt]

Cabinda é parte integrante da República de Angola, mas também tenho sempre afirmado que, pela sua especificidade cultural e económica, Cabinda deve gozar de um Estatuto especial dentro da Pátrio angolana. Ganharíamos todos, sem qualquer dúvida.

Η Καμπίντα είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της Δημοκρατίας της Αγκόλα, όμως επιβεβαίωνα πάντα εξίσου ότι, εξαιτίας της πολιτιστικής και οικονομικής της ιδιαιτερότητας, η Καμπίντα πρέπει να χαίρει ενός ειδικού στάτους μέσα στην Αγκόλα. Αναμφίβολα, θα είχαμε όλοι οφέλη.

Ο δημοσιογράφος Orlando Castro, ο οποίος έχει δημοσιεύσει αρκετά έργα πάνω στις εδαφικές αντιπαραθέσεις, όπως το βιβλίο του 2011 “Καμπίντα- Προτεκτοράτο του χτες, αποικία του σήμερα, αυριανό κράτος”, και ακούραστος υπέρμαχος των δικαιωμάτων της Καμπίντα στο blog του, Alto Hama, πιστεύει [pt] πως, ακριβώς όπως το Ανατολικό Τιμόρ στο παρελθόν, έτσι κι η Καμπίντα είναι μια καταπιεσμένη περιοχή που έχει το δικαίωμα στην ανεξαρτησία:

Cabinda é um território ocupado por Angola. E, tanto a potência ocupante, como a que o administrou (Portugal), pensaram, ou pensam, em fazer um referendo para saber o que os cabindas querem. Seja como for, o direito de escolha do povo não prescreve, não pode prescrever, mesmo quando o importante é apenas o petróleo.

Η Καμπίντα είναι μια περιοχή κατεχόμενη από την Αγκόλα. Και, τόσο οι δυνάμεις κατοχής αλλά και αυτοί που την κυβερνούσαν (Πορτογαλία) σκέφτονταν, ή σκέφτονται, την διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος για να δουν τι θέλουν οι κάτοικοι της Καμπίντα. Αν είναι έτσι, το δικαίωμα επιλογής του λαού δεν παραγράφεται, δεν μπορεί να παραγραφεί, ακόμη κι όταν το ζήτημα υπό διερεύνηση είναι μόνο το πετρέλαιο.

Το κίνημα υπέρ της ανεξαρτησίας Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Περιφραγμένης Περιοχής της Καμπίντα (ΜΑΠΠΚ) [Front for the Liberation of the Enclave of Cabinda (FLEC)], συνεχίζει να αγωνίζεται [pt] για μια λύση που θα φέρει ανεξαρτησία σ’ αυτή την πετρελαϊκά πλούσια περιοχή. Σε μια συνέντευξη για την Deutsche Welle, ο Stéphane Barros, αντιπρόσωπος του ΜΑΠΠΚ στην Πορτογαλία, δήλωσε:

O povo de Cabinda não está interessado numa pacificação militar. O que se pretende agora é uma solução política que passe por um processo internacional, credível e democrático, porque a vontade do povo de Cabinda deve ser ouvida e respeitada”, defendeu o representante da FLEC em Portugal

Ο λαός της Καμπίντα δεν ενδιαφέρεται για μια στρατιωτική ειρήνευση. Αυτό που στοχεύουν τώρα είναι η επίτευξη μιας πολιτικής λύσης από μια διεθνή διαδικασία, αξιόπιστη και δημοκρατική, καθώς η βούληση του λαού της Καμπίντα πρέπει να εισακουστεί και να γίνει σεβαστή”, συνηγόρησε ο αντιπρόσωπος του ΜΑΠΠΚ στην Πορτογαλία.

Κατά τη διάρκεια των εκλογών του Αυγούστου, το Εθνικό Κίνημα της Καμπίντα, μια από τις διάφορες οργανώσεις που παλεύει για την ανεξαρτησία από την εξορία, μελέτησε το ενδεχόμενο μποϊκοτάζ των εκλογών [pt]. Για τον Bartolomeu Capita, έναν από τους αντιπροσώπους του κινήματος, “δεν υπάρχει κανένα απολύτως όφελος από τη συμμετοχή σ’ αυτές τις εκλογές για το λαό της Καμπίντα. Δεν μας απασχολούν, δεν είμαστε Αγκολέζοι και δεν θέλουμε να γίνουμε”.

Το κυβερνόν κόμμα, MPLA, παρ’ όλα αυτά κατάφερε να εξασφαλίσει την επανεκλογή του στην επαρχία με το 59.4% των ψήφων [pt], μια νίκη που ο Stephan Baptista στο Club-k.net αποδίδει [pt] σε διάφορους λόγους. Σ’ αυτούς συμπεριλαμβάνεται και το γεγονός ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού έχει τη βάση της στην περιφέρεια Maiombe και διάκεινται ευνοϊκά απέναντι στην αγκολέζικη κυριαρχία, ενώ οι διανοούμενοι της “πειθήνιας αντιπολίτευσης” είναι μια μειονότητα που βρίσκεται στην πόλη. Επιπλέον λόγος είναι και η ισχυρή παρουσία “μελών των αμυντικών δυνάμεων και των δυνάμεων ασφαλείας, σωστικού σχοινιού στην Καμπίντα του κόμματος πλειοψηφίας”.

Εικόνες από την Καμπίντα

Ενώ “το να μιλάμε για την Καμπίντα σήμερα είναι κάτι που ενοχλεί τις πολιτικές δυνάμεις της Αγκόλα και της Πορτογαλίας, καθώς και τις εθνικές και παγκόσμιες δυνάμεις”, όπως υποστηρίζει ο Orlando Castro, απ’ την άλλη, ο αγκολέζικος δημόσιος τύπος περιγράφει την επαρχία ως παραδεισένια όαση.

Το περιβάλλον της Καμπίντα χαρακτηρίζεται από άφθονη βλάστηση και θέα στον Ατλαντικό Ωκεανό. Δεν είναι γνωστό ακριβώς πόσους κατοίκους έχει αυτή η αγκολέζικη επαρχία, καθώς δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία απογραφή μέχρι σήμερα, υπολογίζεται όμως ο πληθυσμός γύρω στους 400.000, με μια ιδιαίτερη κουλτούρα που έχει χάσει μερικές από τις παραδόσεις της τα τελευταία χρόνια.

Ελάχιστες σελίδες έχουν δημιουργηθεί στα κοινωνικά δίκτυα για να διαφημίσουν την πραγματικότητα των ταπεινών ανθρώπων που δίνουν ζωή και χαρά σ’ αυτή τη μυστηριώδη περιοχή, όμως αυτές που υπάρχουν, όπως η σελίδα στο Facebook που δημιουργήθηκε [pt] από το José Sambo, δίνουν μια γεύση της ομορφιάς της Καμπίντα.

Ένα βίντεο-ντοκουμέντο [pt] που δημοσιεύτηκε στο blog Cidade de Cabinda παρουσιάζει διάφορες παραδόσεις, πρακτικές και στολές της επαρχίας. Στην Καμπίντα ομιλείται ένας αριθμός από διαφορετικές διαλέκτους, συμπεριλαμβανομένης και της Fiote, της Ibinda και της Kikongo, ενώ η επίσημη γλώσσα είναι τα πορτογαλικά. Η Καμπίντα είναι η επικράτεια ενός λαού που νιώθει ξένος στην ίδια του τη χώρα και που εξακολουθεί να μάχεται ακόμη και σήμερα για την ανεξαρτησία του.

As universidades e os hospitais não dispõem de instalações condignas. A cidade e as vilas sem água potável, sistemas de esgotos, drenagem e saneamento de água contrastam com o renascer das cidades angolanas e as mansões, moradias, participações privadas, obras feitas e contas chorudas e prédios de luxo que crescem como cogumelos em Luanda e no estrangeiro.

Τα πανεπιστήμια και τα νοσοκομεία δεν έχουν τις κατάλληλες εγκαταστάσεις. Η πόλη και τα χωριά χωρίς πόσιμο νερό, αποχετευτικό σύστημα και εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού έρχονται σε αντίθεση με τις αναγεννησιακές αγκολέζικες πόλεις και τα αρχοντικά, τις βίλες, τα ιδιωτικού συμφέροντος ολοκληρωμένα κατασκευαστικά έργα, τους γεμάτους λεφτά λογαριασμούς και τα πολυτελή κτιριακά συγκροτήματα που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στη Λουάντα [πρωτεύουσα] και στην ύπαιθρο.