Πολωνία, Ουκρανία: Euro 2012 και Ρατσισμός

Οι οπαδοί του ποδοσφαίρου σε όλη την Ευρώπη έχουν έρθει αντιμέτωποι με μία σειρά λόγων, ικανών να τους αποτρέψουν να ταξιδέψουν σε Πολωνία και Ουκρανία για να παρακολουθήσουν το Euro 2012, το οποίο είναι προγραμματισμένο να αρχίσει την επόμενη εβδομάδα. Οι «επιλογές» που η Ουκρανία προσφέρει περιλαμβάνουν μαζικές δολοφονίες αδέσποτων ζώων, υπερβολική αύξηση ξενοδοχειακών τιμών [en], την απειλή των «όμορφων γυναικών της Ουκρανίας» [en], ομοφοβία [en] και τα δεινά της Γιούλια Τιμοσένκο [en], της φυλακισμένης πρώην πρωθυπουργού της χώρας. Το νεώτερο στοιχείο το οποίο ήρθε να προστεθεί σε αυτό το εκτεταμένο και ποικιλόμορφο μενού είναι και ο ρατσισμός, που συναντάται τόσο στην Ουκρανία, όσο και στην Πολωνία.

Τη Δευτέρα 28 Μαΐου, το BBC One μετέδωσε το Euro 2012: Stadiums of Hate του Panorama, ένα ντοκιμαντέρ το οποίο, σύμφωνα με το BBC, «αποκαλύπτει συγκλονιστικά νέα στοιχεία ρατσιστικής βίας και αντισημιτισμού στην καρδιά του πολωνικού και ουκρανικού ποδοσφαίρου και θέτει επί τάπητος το κατά πόσο θα έπρεπε τελικά η UEFA να έχει επιλέξει τα δύο αυτά έθνη για να φιλοξενήσουν αυτό το δημοφιλές και σημαντικό γεγονός». Έχοντας παρακολουθήσει το βίντεο, «για το οποίο το Panorama χρειάστηκε περίπου ένα μήνα για να κινηματογραφήσει αγώνες και στις δύο χώρες», ο Sol Campbell, ένας συνταξιούχος Άγγλος ποδοσφαιριστής, συμβούλεψε τους οπαδούς [en] «να μείνουν σπίτι» και να το «παρακολουθήσουν» από την τηλεόραση: «Ούτε καν να το ρισκάρετε… γιατί κινδυνεύετε να γυρίσετε πίσω σε φέρετρο».

Το ντοκιμαντέρ του BBC έχει προκαλέσει πολλές έντονες online συζητήσεις. Το άρθρο που έκανε μνεία στις συμβουλές του Campbell προς τους οπαδούς, που αναφέρθηκε πιο πάνω, έχει προκαλέσει περισσότερα από 950 σχόλια. To Periscope Post ανασκόπησε tweets με «κάποιους βασικούς σχολιαστές αθλητικών διοργανώσεων να επιμένουν ότι το φιλμ ανεύθυνα έχει διογκώσει κάποια από τα κοινωνικά προβλήματα της χώρας και με άλλους να “καλωσορίζουν” τις αποκαλύψεις του BBC».

Ακολουθεί μία επιλογή αποσπασμάτων αγγλόφωνων blogs που σχολιάζουν το ντοκιμαντέρ του BBC και τις συζητήσεις που έχει προκαλέσει.

Το Levko of Foreign Notes σχολίασε την αδέξια απάντηση του Υπουργείου Εξωτερικών της Ουκρανίας [en]:

[…] Ένας εκπρόσωπος  του ουκρανικού Υπουργείου Εξωτερικών,  ο Oleh Voloshyn, δήλωσε σήμερα πώς το BBC θα πρέπει να απολογηθεί για το πρόγραμμα. Ισχυρίστηκε ότι η «βρετανική πλευρά» δεν έχει ποτέ επίσημα διαμαρτυρηθεί για ρατσιστικές επιδείξεις από Oυκρανούς οπαδούς.

[…]

Θα έπρεπε να είχε δηλώσει: θα υπάρξει μηδενική ανοχή ρατσιστικών συμπεριφορών στο Euro 2012, είτε αυτή προέρχεται από ντόπιους οπαδούς ή επισκέπτες, και να σταματούσε εκεί. Οι δηλώσεις τους όμως θα αποτρέψουν τελικά ακόμα περισσότερους Άγγλους οπαδούς από το να ταξιδέψουν στην Ουκρανία.

Η Polska Dotty έγραψε [en] για την ανάγκη αντιμετώπισης του ρατσισμού στο ποδόσφαιρο:

[…] Από τη μία μεριά υπήρξε κριτική για το πρόγραμμα, το οποίο ανέδειξε με γλαφυρό τρόπο το πρόβλημα, δίνοντας την εντύπωση ότι ταξιδεύοντας στην Ανατολική Ευρώπη είναι λες και μεταφέρεσαι στο 3ο Ράιχ. […] Μερικοί από τους πολλούς bloggers στις δύο μέρες από όταν έπαιξε το ντοκιμαντέρ στο Panorama, σχολίασαν ότι ίσως η Πολωνία επικεντρώθηκε περισσότερα στα στάδια και στις γενικότερες υποδομές που απαιτούνταν για την διοργάνωση του Euro 2012 και δεν μερίμνησε αρκετά για την πάταξη του ρατσισμού/χουλιγκανισμού που σημειώνεται ανάμεσα στους οπαδούς. Θεωρώ ότι εκεί πραγματικά εντοπίζεται το πρόβλημα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαμε γίνει μάρτυρες φοβερού χουλιγκανισμού στα γήπεδα στη δεκαετία του '70, ωστόσο αντιμετωπίστηκε. Για να είμαστε ακριβοδίκαιοι όμως, χρειάστηκε να περάσει αρκετός χρόνος, οπότε θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όταν κρίνουμε τους άλλους. Εάν οι Pολωνοί εξαλείψουν αυτήν την απαράδεκτη συμπεριφορά σχετικά σύντομα από δω και μπρος, υποκινούμενοι από τα φώτα της δημοσιότητας που έχουν στραφεί πάνω τους αυτήν την περίοδο, αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα καλό αποτέλεσμα.  […]

Ο Odessablogger εξήγησε την χρήση της λέξης «negr» στα ρώσικα και τα ουκρανικά [en]:

[…] Αναμφισβήτητα υπάρχει το ρατσιστικό στοιχείο μεταξύ ορισμένων οπαδών και ιδιαίτερα εκείνων που σχετίζονται με συγκεκριμένες ομάδες στην Ουκρανία.

[…]

Ωστόσο, αυτή η έντονη αντιπαράθεση μεταξύ των εκπατρισμένων Oυκρανών και των Άγγλων ταξιδιωτών έχει επικεντρωθεί πλέον πάνω στην λέξη «νέγρος/αράπης» (негр).

Ήρθε η ώρα να είμαστε απόλυτα σαφείς. Στην Ουκρανία και την Ρωσία, δεν υπάρχει φυλετική υποτιμητική/προσβλητική έννοια που να συνδέεται με την λέξη «αράπη/νέγρος». Η εκφορά της δεν αποτελεί προσβολή εδώ και ούτως ή άλλως  δεν είναι και αυτή η ουσιαστική σημασία της λέξης γενικότερα.

Παρά την αρνητικότητα με την οποία έχει συνδεθεί τόσο στην Βρετανία, όσο και σε άλλη έθνη, τόσο στο παλαιότερα χρόνια όσο και στη σύγχρονη εποχή, η λέξη νέγρος δεν έχει τέτοια αρνητική σημασία ούτε στην Ουκρανία, αλλά ούτε και στην Ρωσία.  Δεν αποτελεί μία λέξη που θα χρησιμοποιούσαν οι αυτόχθονες για να προσβάλουν κάποιον έγχρωμο.

[…]

Η πολιτιστική, γλωσσική και ιστορική επίγνωση είναι απαραίτητη εάν κάποιος ψάχνει μία δικαιολογία για να επικαλεστεί τον ρατσισμό σχετικά με λέξεις όπως νέγρος στην Ουκρανία. Αναρωτιέμαι αν το BBC ή τα άλλα ΜΜΕ της Βρετανίας, πρόκειται να το τονίσουν αυτό, ή θα είναι τόσο ανίδεα ώστε να το χαρακτηρίσουν ως μία φυλετική προσβολή – ενώ δεν είναι.

Ένα στιγμιότυπο από τον χάρτη που παρουσιάστηκε στο ντοκιμαντέρ του BBC Panorama, στο οποίο χώρες έχουν τοποθετηθεί και ονομαστεί λαθεμένα.

Στο blog του Euro 2012, Thenews.pl, o Peter Gentle έγραψε [en], μεταξύ άλλων, για μία φαινομενική «χαρτογραφική» γκάφα, και το τι επίδραση θα μπορούσε αυτή να είχε στο κοινό:

[…] Και το Panorama δεν θα είχε κάνει μία κακή αρχή στην πομπή του, όπως τα Stadiums of Hate κάνουν, με το να εμφανίσουν έναν χάρτη στο 2.28 του προγράμματος, στον οποίο η Πολωνία συνορεύει με την …  Αυστρία! Εκτός και αν έχουν υπάρχει τεράστιες αλλαγές στα σύνορα και τους λαούς της Ευρώπης, μυστικές, και μόνο το BBC γνωρίζει για αυτό, η Αυστρία δεν συνορεύει με την Πολωνία.  Εν τω μεταξύ, η Τσέχικη Δημοκρατία έχει μεταφερθεί νότια και φαίνεται να συνορεύει με μία μεγάλη χώρα που πιθανότατα να είναι η Γιουγκοσλαβία.

Μπορεί, η συγκεχυμένη ιδέα του Panorama για τον χάρτη της Κεντρικής Ευρώπης να μην είναι και τόσο μεγάλο ζήτημα, στο πλαίσιο των χυδαίων εικόνων που το πρόγραμμα προβάλει, ωστόσο φανταστείτε να είστε Πολωνός και να παρακολουθείτε αυτό […] και να πρέπει να πάρετε στα σοβαρά ένα πρόγραμμα το οποίο δεν γνωρίζει καν με ποιες χώρες συνορεύει η Πολωνία. […]

Στο  “Letter from Tennessee to Poland and Ukraine”, η Kim Green έγραψε [en]:

[…] Η Πολωνία και η Ουκρανία δεν θα είναι εύκολο να το κάνουν αυτό. Αλλά σας εκλιπαρώ: καθίστε και δείτε το βίντεο. Εκνευριστείτε. Και μετά ξεπεράστε το. Καθαρίστε το σπίτι σας.  Αφήστε τους στενοκέφαλους χωριάτες να πιστεύουν ότι είστε παντελώς μαλ!@#@#κες, και πώς δεν πρόκειται να ανεχθείτε  τις σβάστικες και τα γελοία αντισημιτικά μπλουζάκια και τα ακαταλαβίστικα σχεδιασμένα πανό μίσους. Και μετά μπορείτε να υποδεχθείτε τον πλανήτη στις πόλεις σας για το Euro 2012 και να τους δείξετε ποιοι πραγματικά είστε. […]

Ο Michał Zachodny, ο οποίος γράφει για το πολωνικό ποδόσφαιρο στο blog και στο Twitter, είχε να πει αυτό [en] στο αθλητικό blog The Independent:

[…] Υπάρχει όμως κάτι για το οποίο θα μπορούσαν Πολωνοί και Ουκρανοί να ευχαριστήσουν το  BBC. Με το να παρουσιάσουν το πρόβλημα κατά πολύ μεγαλύτερο από ότι είναι στην πραγματικότητα, υποδεικνύοντας ότι και οι δύο χώρες παλεύουν για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα και με το να υποβιβάζουν τα κυβερνώντα σώματα, προκάλεσαν την αντίδρασή τους. Μία ισχυρή αντίδραση, ακόμα και αν είναι προκαλούμενη με ιδιαίτερο τρόπο, χρειάζεται για να βοηθήσει τους οπαδούς να αποδείξουν ότι η απάντησή τους και η επίδειξη της αποστροφής τους  στο show του Panorama, δεν βασίζεται σε κενές υποσχέσεις και ελπίδες. Γιατί, ανεξάρτητα από το πόσο σκανδαλώδης και άδικη ήταν η αντιμετώπιση του προγράμματος το βράδυ της Δευτέρας, τώρα έγκειται στους ίδιους να αποδείξουν το πόσο λάθος είχε το BBC και το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα είναι μόνο η αρχή.

Στο Polandian, ο χρήστης Paddymokotow έγραψε [en]:

[…] Η Πολωνία δεν θα έπρεπε να φοβάται την προσοχή του κόσμου που συγκέντρωσε. Θα πρέπει να χαιρόμαστε  που ο κόσμος κρατάει έναν μεγάλο καθρέφτη πάνω από την χώρα. Τώρα ας τους δείξουμε την πραγματική αντικατόπτριση.

[…] Η κυβέρνηση της Πολωνίας έχει πάρει την αστυνόμευση και την ασφάλεια αυτής της εκδήλωσης στα σοβαρά – γνωρίζουν πόσο σημαντικό είναι για την φήμη της χώρας. Θα πρέπει να πάρει κανείς τις απαραίτητες προφυλάξεις που θα έπαιρνε ο οποιοσδήποτε επισκεπτόμενος μία άγνωστη πόλη ως τουρίστας και τίποτε περισσότερο.

Κάτι που μου φέρνει στο μυαλό ένα ταξίδι μου στην Νότιο Αφρική για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Τα βρετανικά ΜΜΕ ξόδεψαν πολύ χρόνο αναφερόμενα στην ανεξέλεγκτη  εγκληματικότητα, τα τρομακτικά ποσοστά του HIV και την ακραία φτώχεια καθώς ο καιρός πλησίαζε για το αθλητικό γεγονός – με ορισμένους Βρετανούς να είναι βέβαιοι ότι πρόκειται να πεθάνουν. Ωστόσο, ούτε ένας οπαδός δεν συνελήφθη ούτε σκοτώθηκε εκείνο το μήνα. Μολαταύτα, το ότι απεδείχθησαν λάθος για την Νότιο Αφρική δεν σημαίνει ότι κάνουν λάθος και με την Πολωνία – αυτό είναι στο χέρι του κάθε Πολωνού όταν το πρωτάθλημα αρχίσει. […]

Στο The Guardian's Comment is free, η Natalia Antonova έγραψε αυτό [en] σχετικά με την κατάσταση στην Ουκρανία:

[…] Οι αξιωματούχοι της αστυνομίας έχουν πλήρως επίγνωση για την πιθανότητα πρόκλησης κάποιου σκανδάλου. Η πηγή μου στην αστυνομία της Ουκρανίας μου εκμυστηρεύτηκε αυτήν την βδομάδα: «Άτομα που συλλαμβάνει η αστυνομία για εγκλήματα ενημερώνονται πώς σε περίπτωση που δημιουργήσουν το οποιοδήποτε πρόβλημα κατά την διάρκεια του τουρνουά, θα αντιμετωπίσουν πολύ σκληρές συνέπειες. Ενώ και οι ίδιοι οι αστυνομικοί προειδοποιούνται να σκεφτούν πολύ καλά προτού παρενοχλήσουν ξένους».

Ίσως κατά την διάρκεια του Euro 2012, η Ουκρανία να αποτελέσει ένα ασφαλέστερο μέρος για τους ξένους παρά για τους πολίτες της. Όπως ένας φίλος, πρώην εισαγγελέας, μου είπε αυτήν την βδομάδα: «Κάποιοι γονείς ανησυχούν ότι τα παιδιά τους θα πέσουν θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης τουριστών κατά την διάρκεια του τουρνουά! Όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει αυτού του είδους οι ανησυχίες μπορούν να είναι αμφίδρομες. Εντούτοις, το Κίεβο είναι έτοιμο να υποδεχθεί τους οπαδούς, η πόλη έχει βάλει τα καλά της, και θεωρώ ότι όλα θα πάνε καλά». […]

Ένα από τα 220 σχόλια στη συγκεκριμένη ανάρτηση, από τον Definatelynotashark, αναφέρει:

Μπορεί κανείς να μου αναφέρει κάποιο μεγάλο αθλητικό γεγονός, για το οποίο στα προεόρτια δεν είχε ακούσει ή διαβάσει τέτοιου είδους επικεφαλίδες;

Δεν έχουν παρακολουθήσει οι Ευρωπαίοι ντοκιμαντέρ σχετικά με τις εξεγέρσεις στο Τότεναμ, τα οποία τους προειδοποιούν σχετικά με τους κινδύνους που ελλοχεύουν στο Λονδίνο, ενώ εκείνο περιμένει τους Ολυμπιακούς Αγώνες;

Πηγαίνετε στην Ουκρανία, λάβετε όλες τις εύλογες προφυλάξεις, κινηθείτε και διασκεδάστε με σύνεση, απολαύστε!

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.