Τζιμπουτί: Στο επίκεντρο του αγώνα ενάντια στον ισλαμικό εξτρεμισμό στο Κέρας της Αφρικής

Djibouti Corporal Darojo Daher via Africacom CC-BY-20

Τζιμπουτί: Ο δεκανέας Darojo Daher μέσω του Africacom CC-BY-20

Το Τζιμπουτί, ένα μικρό κράτος μεταξύ της Αφρικής και της Αραβικής Xερσονήσου, διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στη μάχη που δίνει η Δύση ενάντια στον τζιχαντισμό. Αποτελώντας καταφύγιο τόσο για ξένες στρατιωτικές βάσεις όσο και για πρόσφυγες — κυρίως από την Υεμένη — η εν λόγω χώρα του Αφρικανικού Κέρατος αποκτά όλο και μεγαλύτερη στρατηγική σημασία.

Το Τζιμπουτί είναι η χώρα των παραδόξων. Πρόκειται για ένα οικονομικά πιεσμένο κράτος που συνορεύει με την Ερυθραία, την Αιθιοπία και τη Σομαλία και παρά το γεγονός ότι είναι από τα μικρότερα κράτη της Αφρικής, είναι από τα κράτη που εποφθαλμιούν περισσότερο οι μεγάλες δυνάμεις. Από το 1999, Πρόεδρος της χώρας είναι ο Ισμαήλ Ομάρ Γκουέλεχ και παρά το γεγονός ότι η επίσημη γραμμή της κυβέρνησής του ήταν και είναι φιλοαμερικανική κατά κύριο λόγο, το ευρύ κοινό έχει αποστασιοποιηθεί από τη συγκεκριμένη στάση.

Για την ακρίβεια, οι κάτοικοι του Τζιμπουτί γίνονται όλο και πιο επιφυλακτικοί ως προς τη μάχη ενάντια στον τζιχαντισμό, η οποία γίνεται υπό τη μορφή εφόδων με επικεφαλής τους Αμερικανούς τόσο στις τρομοκρατικές ομάδες της Αλ Κάιντα που ήταν κάποτε υπό τον έλεγχο του Οσάμα Μπιν Λάντεν, όσο και στην ISIS, μια αναπτυσσόμενη ριζοσπαστική πολεμική δύναμη που έχει καταλάβει μεγάλες εκτάσεις στο Ιράκ και τη Συρία.

Όσο αυτές οι συρράξεις κλιμακώνονται χωρίς να διαφαίνεται τέλος στον ορίζοντα, οι κάτοικοι του Τζιμπουτί φοβούνται ότι η βία μπορεί να ριζώσει στο έδαφός τους, όπως συνέβη στη γειτονική Υεμένη. Ωστόσο, μια χώρα με τόσο λίγους φυσικούς πόρους αντλεί δύναμη ακριβώς από τέτοιες μάχες ενάντια στην τρομοκρατία.

Τζιμπουτί, ένα κομβικό σημείο στη μάχη ενάντια στον τζιχαντισμό

Al-Shabaab Fighters - via Wikipedia - Public Domain

Πολεμιστές της Αλ Σαμπάμπ, συμμαχικής δύναμης της Αλ Κάιντα. Εικόνα από το Wikipedia.

Οι ισχυρές δυνάμεις συνωστίζονται για να μεταφέρουν τα στρατεύματα και τον εξοπλισμό τους στο Τζιμπουτί, εκμεταλλευόμενες τη θέση που έχει ως γέφυρα ανάμεσα στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή.

Η παρουσία της Γαλλίας στη χώρα μετρά πολύ περισσότερα χρόνια — το Τζιμπουτί ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Γαλλία το 1977, αλλά έκτοτε διατήρησε καλές σχέσεις με το Παρίσι –, αλλά η επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου τοποθέτησε το Τζιμπουτί σταθερά στο ραντάρ των στρατιωτικών κινήσεων των ΗΠΑ.

Το 2014, οι ΗΠΑ ανανέωσαν τη στρατιωτική τους παρουσία στο Τζιμπουτί, η οποία υφίσταται από το 2002, για τα επόμενα 10 χρόνια με ετήσιο κόστος 40 εκ. δολάρια.

Αυτή τη στιγμή, το Πεντάγωνο σχεδιάζει να ξοδέψει πάνω από 1 δις δολάρια τα επόμενα 25 χρόνια για την επέκταση της αμερικανικής βάσης στη χώρα. Όπως εξήγησε ο Πρόεδρος Ομπάμα όταν ο Πρόεδρος Γκουέλεχ επισκέφτηκε τον Λευκό Οίκο το περασμένο έτος:

Υπάρχει σημαντική παρουσία στρατιωτών από το Τζιμπουτί που συμμετέχουν στην πολυεθνική δύναμη η οποία έχει κατορθώσει να απωθήσει τον έλεγχο που κατέχει η Αλ Σαμπάμπ [συμμαχική δύναμη της Αλ Κάιντα] σε μεγάλο μέρος της Σομαλίας.

Η Ιαπωνία και η Γερμανία ακολουθώντας το παράδειγμα της Γαλλίας και των ΗΠΑ έφτιαξαν στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο Τζιμπουτί και πλέον είναι η σειρά της Κίνας να διεκδικήσει έδαφος. Μπορεί το βασικό κίνητρο του Πεκίνου να είναι οικονομικό — η οικονομική επιρροή του στην περιοχή έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια — αλλά παίζει ρόλο και η ανησυχία που προκαλεί η όλο και αυξανόμενη απειλή των τζιχαντιστών στη Μέση Ανατολή. Με τους τζιχαντιστές της ISIS να ασκούν έλεγχο σε σημαντικούς πόρους πετρελαίου στη Συρία και στο Ιράκ, η κυβέρνηση του Σι Τσινπίνγκ ευελπιστεί να διασφαλίσει την προμήθεια πετρελαίου στην ευρύτερη περιοχή για τη χώρα του.

Τζιπουτί, ένα ασφαλές καταφύγιο προσφύγων

Παρότι η ξένη στρατιωτική παρουσία στο Τζιμπουτί αποφέρει σημαντικά έσοδα στην κυβέρνηση του Ομάρ Γκουέλεχ (περίπου 200 εκ. δολάρια ετησίως), αυτά τα χρήματα σπανίως περνούν από τα χέρια του λαού της χώρας.

Ωστόσο, το γεγονός ότι σε επίπεδο διαφθοράς, η χώρα κατατάσσεται 107η σε σύνολο 175 χωρών, σύμφωνα με τον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς της Διεθνούς Διαφάνειας, μπορεί να δικαιολογήσει εν μέρει μόνο τη βαθιά πικρία που αισθάνονται οι απλοί πολίτες του Τζιμπουτί για τις διεθνείς στρατιωτικές δυνάμεις που είναι εγκατεστημένες στη χώρα τους.

Η πικρία του λαού οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι η χώρα μετατρέπεται ολοένα και περισσότερο σε ασφαλές καταφύγιο προσφύγων που προσπαθούν να γλυτώσουν από τις πολυάριθμες συγκρούσεις που μαίνονται στην ευρύτερη περιοχή. Με τους τζιχαντιστές — της Αλ Κάιντα, του Ισλαμικού Κράτους (IS), των Ανσάρ Αλλάχ (το σιιτικό κίνημα που πολεμά στην Υεμένη) ή της Αλ Σεμπάμπ της Σομαλίας — να γίνονται όλο και πιο βάρβαροι, ολοένα και περισσότεροι πρόσφυγες εισρέουν στο Τζιμπουτί. Είναι μία από τις ελάχιστες χώρες που δέχονται χιλιάδες πρόσφυγες από την Υεμένη και επικρατεί η αίσθηση ότι έχει επιβαρυνθεί υπερβολικά.

Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του Ο.Η.Ε. για τους Πρόσφυγες (UNHCR), πάνω από 15.000 άνθρωποι από την Υεμένη θα διασχίσουν τον Κόλπο του Άντεν, εντός των ερχόμενων έξι μηνών, για να αναζητήσουν καταφύγιο στο Τζιμπουτί.

Ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε., Φρεντερίκ Βαν Χαμ, προειδοποιεί για τους κινδύνους που υπάρχουν για την περιοχή:

Il est certain que cela va mettre la pression sur l'Etat. C'est un petit pays qui doit déjà faire face à la sécheresse, à un fort taux de chômage et une grande pauvreté.

Κάτι τέτοιο θα ασκήσει σίγουρα πίεση στην κυβέρνηση. Πρόκειται για μια μικρή χώρα που ήδη αντιμετωπίζει προβλήματα, όπως η ξηρασία, το μεγάλο ποσοστό ανεργίας και η εκτεταμένη φτώχεια.

Λόγω οικονομικών συνθηκών, όπως αυτές που επικρατούν σε όλη την περιοχή, έχει αναπτυχθεί μια ανησυχητική μορφή εμπορίου τα τελευταία χρόνια και συγκεκριμένα η παράνομη διακίνηση ανθρώπων από το Κέρας της Αφρικής στην Αραβική Χερσόνησο. Ωστόσο, λόγω της σύρραξης στην Υεμένη, οι δραστηριότητες των διακινητών έχουν ανασταλεί.

Κατά συνέπεια, μάζες ανθρώπων για τους οποίους το Τζιμπουτί θα ήταν μια ενδιάμεση στάση πριν τη Μέση Ανατολή, τώρα συσσωρεύονται στη χώρα χωρίς διέξοδο. Αντιμέτωπο με τον υπέρμετρο συνωστισμό ανθρώπων και μια φτωχή οικονομία, το Τζιμπουτί, που είναι βασικό κομβικό σημείο στη μάχη ενάντια στον τζιχαντισμό, πιθανόν να βρεθεί στα πρόθυρα κατάρρευσης εάν οι ξένες δυνάμεις που είναι εγκατεστημένες εκεί δεν αναλάβουν δράση.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.