Λατινική Αμερική: Σε Παράλληλη Ευθεία με την Αίγυπτο
Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος του ειδικού μας αφιερώματος Επανάσταση στην Αίγυπτο 2011.
Καθώς συνεχίζονται οι διαδηλώσεις στην Αίγυπτο, Λατινοαμερικανοί bloggers χαράσσουν ιστορικές παραλλήλους με παρόμοιες τοπικές εξεγέρσεις και κάποιοι αναρωτιούνται: “Θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο εδώ και τώρα;”
Στο blog The Mex Files, o Rich συγκρίνει την κατάσταση στην Αίγυπτο με την 30χρονη διακυβέρνηση του Πορφίριο Ντιάζ στο Μεξικό, η οποία ανατράπηκε κατά τη Μεξικανική Επανάσταση, στη δημοσίευσή του “Στα βήματα της Αιγύπτου: από τον Πορφίριο στο Μουμπάρακ”. Ο Rich καταλήγει στην ανάλυσή του ρίχνοντας μια ματιά στο σημερινό Μεξικό:
Οι Μεξικανοί δεν είναι, κάποιος πιστεύει, τόσο απελπισμένοι όσο οι Αιγύπτιοι, τουλάχιστον όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό όσο έγινε ορατό στο Κάιρο. Τι θα συμβεί όμως αν οι Μεξικανοί αποφασίσουν ότι είναι καιρός για ένα γιγάντιο βήμα στην εξουσία της χώρας, οπότε και ο λαός του μεγαλύτερου ισπανόφωνου έθνους απαιτήσει να του επιτραπεί να αξιοποιήσει τις δυνατότητές του;
O Greg Weeks γράφει για τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα στη Νικαράγουα και την Αίγυπτο από ιστορικής πλευράς στο blog του Two Weeks Notice:
Είναι αδύνατο να μην δει κάποιος τις αναλογίες που υφίστανται ανάμεσα στην τρέχουσα κατάσταση στην Αίγυπτο και την κατάρρευση των δικτατορικών καθεστώτων της Λατινικής Αμερικής. Πρόχειρα μου έρχεται το όνομα του Αναστάζιο Σομόζα (ηγέτης της Νικαράγουα). Γενικά μιλώντας, οι ΗΠΑ έχουν υποστηρίξει δικτατορικό καθεστώς για δεκαετίες, καθώς ήταν στρατηγικός σύμμαχος, αλλά έπειτα η εσωτερική αντιπολίτευση άρχισε να αντεπιτίθεται, ελπίζοντας να επαναλάβει ανάλογη ανατροπή με ένα άλλο καταπιεστικό καθεστώς της περιοχής.
Υπάρχουν ωστόσο και πολύ σημαντικές διαφορές.
Ο αρθρογράφος στο Global Voices Rodrigo Peñalba πρόσφατα έδωσε συνέντευξη στην εφημερίδα της Νικαράγουας El Nuevo Diario. Ο Rodrigo δημοσίευσε στο blog του [es] τις απαντήσεις στις ερωτήσεις της εφημερίδας:
¿En Nicaragua el fenómeno de Túnez y Egipto esta lejos de la realidad nacional?
Tunez y Egipto responden a contextos específicos de gobiernos autoritarios con lideres en el poder durante décadas y con el apoyo abierto de Estados Unidos. Si hubiera efecto domino entre ambos paises, este pasaría antes a Siria, Libano, Jordanía o Arabia Saudí más que a Centroamérica.
Si la idea de la pregunta es que si podria pasar algo así en Nicaragua habría que buscar contextos más cercanos como son la narcoviolencia mexicana, los grupos de maras en Guatemala, Honduras y El Salvador, la inmigración en la región, el golpe de estado de Honduras, o las drama-novelas del poder de Panamá, Costa Rica, Venezuela o Colombia; o en el caso de Nicaragua el triple matrimonio a 3 bandas entre empresarios (anunciantes en los grandes medios), partidos políticos (que les dan entrevistas a los medios), y gobierno (al que amigos de los medios aspiran a manejar).
Στη Νικαράγουα, το φαινόμενο που παρατηρείται στην Τυνησία και την Αίγυπτο είναι πλησίον της πραγματικότητας στη χώρα;
Η Τυνησία κι η Αίγυπτος αντιδρούν σε συγκεκριμένα πλαίσια απολυταρχικών κυβερνήσεων, με ηγέτες που βρίσκονται στην εξουσία για μεγάλο χρονικό διάστημα κι έχουν την ανοιχτή υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Αν και οι δυο χώρες αλληλοεπηρεάστηκαν μέσα από το ντόμινο των εξεγέρσεων, το ντόμινο αυτό θα παρέσυρε πρώτα τη Συρία, το Λίβανο, την Ιορδανία και τη Σαουδική Αραβία παρά την Κεντρική Αμερική.
Αν η ερώτηση αφορά στο αν κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί στη Νικαράγουα, θα πρέπει να εξετάσουμε πιο κοντινά πλαίσια: τη βία και τα ναρκωτικά στο Μεξικό, τις συμμορίες “maras” στη Γουατεμάλα, την Ονδούρα και το Ελ Σαλβαδόρ, την τοπική μετανάστευση, το πραξικόπημα στην Ονδούρα ή τα παιχνίδια εξουσίας στον Παναμά, στην Κόστα Ρίκα, στη Βενεζουέλα και την Κολομβία. Αλλιώς, στην περίπτωση της Νικαράγουας, το τριμερές συνοικέσιο μεταξύ επιχειρηματιών (διαφημιστών στα ΜΜΕ), πολιτικών κομμάτων (προβαλλόμενων μέσω συνεντεύξεων στα ΜΜΕ) και κυβέρνησης (στον έλεγχο της οποίας αποβλέπουν φίλες πλευρές των ΜΜΕ).
Στη δημοσίευση “Θα μπορούσε να εξαπλωθεί η αστάθεια στη Λατινική Αμερική;” στη σελίδα Bloggings by boz, ο Boz επικεντρώνεται στην “παγκόσμια θεωρία”, ή αλλιώς “Θεωρία Τσουνάμι”: “Μια εξωτερική δύναμη δημιούργησε τις προϋποθέσεις για να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα τόσες εξεγέρσεις σε τόσα διαφορετικά κράτη.” Εξηγεί:
είναι οι διεθνείς παράγοντες στους οποίους θέλω να επικεντρωθώ, γιατί αν αληθεύουν, τότε η παρούσα κρίση δεν επηρεάζει μόνο τη Μέση Ανατολή. Επόμενες στη σειρά θα μπορούσαν να ‘ναι η Λατινική Αμερική, η υπο-Σαχάρια Αφρική και η Ασία.
Μέσω έξι σημείων απαντά στο ερώτημα: “Αν το 2011 είναι ένα έτος κρίσης, τι σημαίνει κάτι τέτοιο για τη Λατινική Αμερική;” κι έπειτα γράφει,
Αν αποτελεί “έτος κρίσης”, τότε οι κυβερνήσεις θα αποσταθεροποιηθούν με τέτοιους τρόπους που δεν θα μπορούσατε καν να διανοηθείτε έξι μήνες πριν.
Τούτου λεχθέντος, οι περισσότερες κυβερνήσεις θα επιβιώσουν. Ακόμα κι όταν αντιμετωπίζουν ισχυρές διαμαρτυρίες, οι κυβερνήσεις τείνουν να διατηρούνται στην εξουσία πιο συχνά από το να τη χάνουν. Δεν οδηγεί σε πτώση κυβέρνησης κάθε διαμαρτυρία ή στιγμιαία δυσκολία. Επίσης, σε μια περιοχή όπου η δημοκρατία αποτελεί προσδοκία και όχι εξαίρεση στον κανόνα, οι κυβερνήσεις που πέφτουν επιστρέφουν σε δημοκρατικά καθεστώτα γρηγορότερα απ’ ότι σε άλλες περιοχές του κόσμου.
Ο Mike από τo blog Central American Politics απαντάει επί του θέματος στην ανοιχτή σελίδα συζήτησης στη σελίδα Bloggings by boz. Η άποψή του διαχωρίζεται ανά χώρα:
Από πού να αρχίσω; Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι αν εξετάσουμε την περιοχή, οι πιθανότερες προς κατάρρευση κυβερνήσεις είναι οι μη φιλικές προς τις ΗΠΑ.
Εκουαδόρ: πλησίον της πτώσης το προηγούμενο έτος. Πρόσφατη ιστορία πρόσθετων συνταγματικών αλλαγών
Βολιβία: πρόσφατες διαμαρτυρίες για τις τιμές του πετρελαίου. Πρόσφατη ιστορία πρόσθετων συνταγματικών αλλαγών
Υποψήφιες είναι και η Βενεζουέλα με την Κούβα, αλλά πιθανότατα δε θα περάσουν από μεγάλη αστάθεια. Υποψήφια και η Ονδούρα, αλλά θα πρέπει να υπάρξει μια σπίθα για να πυροδοτήσει και πάλι την κατάσταση.
Το ερώτημα “Θα μπορούσε να συμβεί εδώ;” είναι σχεδόν αναπόφευκτο ανάμεσα σε bloggers που παρακολουθούν τα πολιτικά πράγματα και τις κοινωνικές μεταβολές στην περιοχή. Κανείς δε γνωρίζει με σιγουριά αν κάποια χώρα της Λατινικής Αμερικής θα πέσει θύμα του “πολιτικού τσουνάμι”. Αυτό που γνωρίζουν όμως οι συγκεκριμένοι bloggers είναι ότι στη λατινοαμερικανική ιστορία, οι αντικυβερνητικές εξεγέρσεις δεν είναι καθόλου ασυνήθιστες.
Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος του ειδικού μας αφιερώματος Επανάσταση στην Αίγυπτο 2011.
