ΠΓΔΜ: Λόγοι Διαμαρτυρίας

Διάφοροι bloggers από την ΠΓΔΜ συλλογίζονται την ιστορική σημασία των διαδηλώσεων που γίνονται αυτές τις μέρες ενάντια στην αστυνομική βία, στο πλαίσιο της ανάπτυξης της δημοκρατίας.

Ο Sead Dzigal, ερευνητής, ειδικός στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και συνιδρυτής του ισχυρού δικτύου μπλογκ Komunikacii.net, εξέφρασε την άποψή του – στα Σλάβικα και στα Αγγλικά – λέγοντας ότι οι διαδηλώσεις αποτελούν το πρώτο αυθεντικό ξέσπασμα της άμεσης δημοκρατίας στην ιστορία της ΠΓΔΜ:

Οι πολιτικές διαμαρτυρίες ενάντια στην αστυνομική βία που λαμβάνουν χώρα στα Σκόπια (από την περασμένη Δευτέρα 5 Ιουνίου 2011), και από την περασμένη Παρασκευή 10 Ιουνίου 2011 σε ακόμη πολλές πόλεις της ΠΓΔΜ (Μπίτολα, Στρούμιτσα, Κουμάνοβο, Κοσάνη, Βέλες…), αποτελούν σημαντικό σημείο καμπής για τη δημοκρατία στην ΠΓΔΜ. Σίγουρα, αυτό είναι το πρώτο επιτυχημένο παράδειγμα Διαδικτυακού Ακτιβισμού, όπου νέοι από όλη την ΠΓΔΜ χρησιμοποίησαν τα κοινωνικά δίκτυα (Twitter, Facebook) και τα blogs, για να μοιραστούν πληροφορίες, να συντονίσουν τις δράσεις τους και να οργανώσουν εκδηλώσεις και διαμαρτυρίες, στις οποίες εξέφρασαν την αντίστασή τους στην αδικία και στις αποκλίσεις των θεσμικών οργάνων. Απαίτησαν λογοδοσία από αυτούς που κρύβονται πίσω από το μεγαλείο του κράτους, τους θεσμούς και το κρατικό σύστημα, ζήτησαν ευθύνες από εκείνους που καταχράστηκαν όλα τα επαγγελματικά δικαιώματα, αυτούς που χρησιμοποίησαν τη δύναμή τους, έκρυψαν την αλήθεια, χειραγώγησαν το κοινό και είπαν ψέματα χωρίς ντροπή σε όλους, προκειμένου να διατηρήσουν τις θέσεις εξουσίας και τις πηγές για τα υλικά οφέλη τους. Μεταξύ πολλών άλλων, αυτές οι διαμαρτυρίες αντιπροσωπεύουν τη φωνή ενάντια στη διαδικασία με την οποία ο κρατικός μηχανισμός διαμορφώνει μια ειδική κατηγορία ανθρώπων, που κινούνται υπεράνω νόμων – και ειδικά ενάντια σε αυτούς που χρησιμοποιούν ωμή σωματική βία.

Good citizens don't thinkΉταν μια σπάνια περίπτωση, αν όχι η πρώτη, όπου οι πολίτες χρησιμοποίησαν τα νόμιμα δικαιώματά τους, για να ασκήσουν την άμεση δημοκρατία, χωρίς να εμπλέκονται πολιτικά κόμματα. Σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση χρησιμοποίησαν διαμαρτυρίες, αναφορές και δυνατά, σαφή αιτήματα για την εφαρμογή της δικαιοσύνης. Η “Άμεση Δημοκρατία” στην ΠΓΔΜ απουσιάζει σχεδόν εντελώς, ενώ κυριαρχεί το μοντέλο της “Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας”. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό το είδος δημοκρατίας το διαχειρίζονται (ή ακόμα και το χειραγωγούν) τα πολιτικά κόμματα, όπως στην περίπτωση του αναμενόμενου δημοψηφίσματος για το ζήτημα της ονομασίας, το “δημοψήφισμα για την εδαφική διαίρεση το 2004” κ.ο.κ. Οι διαμαρτυρίες αποτελούν υπενθύμιση: για τα πιο σημαντικά ζητήματα στην κοινωνία, οι άνθρωποι πρέπει να δεσμεύονται άμεσα και να “ιδρώσουν” προκειμένου να πετύχουν κάτι. Τα πράγματα είναι εντελώς απίθανο να αλλάξουν από μόνα τους, ενώ αυτοί που περιμένουν από τους πολιτικούς “σωτήρες”, ηγέτες κλπ. να λύσουν τα προβλήματα, συχνά βλέπουν τελικά τη σκληρή πραγματικότητα, δηλαδή το ότι το μόνο που φροντίζουν είναι το δικό τους συμφέρον.

Η ΠΓΔΜ είναι μια κοινωνία άκρως πολιτικοποιημένη από τα κύρια πολιτικά κόμματα και οι πολίτες τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μάρτυρες της απίστευτης αύξησης της δύναμης των πολιτικών κομμάτων. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο η κοινωνία των πολιτών έχει οπισθοχωρήσει δραματικά κατά την τελευταία δεκαετία περίπου. Τα κόμματα έχουν τα “αποκλειστικά δικαιώματα” να συζητούν και να διευθετούν όλα τα σημαντικά ζητήματα της κοινωνίας – από τις επιχειρήσεις και την απασχόληση μέχρι την ερμηνεία και την εφαρμογή των πολιτικών δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών – καθώς και να περιθωριοποιούν όσους διαφωνούν μαζί τους. Πέτυχαν σε αυτό το εγχείρημά τους, εξαιτίας της παθητικής στάσης και της αδύναμης αντίστασης των πολιτών, ενώ υποστηρίχτηκαν σθεναρά από τα εξαιρετικά διεφθαρμένα μέσα ενημέρωσης. Κατάφεραν να εγκαθιδρύσουν κάτι σαν Πολιτικό Μονοπώλιο των Κομμάτων για τη Δημοκρατία και την υπεροχή του “μονοδιάστατου μοντέλου της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας” (τους εκλέγεις και μετά χάνεις το δικαίωμά σου να παρεμβαίνεις σε δημόσια ζητήματα). Έτσι, μόνο τα κόμματα έχουν το δικαίωμα να παίρνουν αποφάσεις, φυσικά πάντα στο “όνομα του πολίτη”. Ο Πολίτης υποβιβάστηκε σε ένα μηχάνημα ψηφοφορίας, που ανεξάρτητα με τον ποιον ψήφισε, αναπαρήγαγε ουσιαστικά το ίδιο σύστημα: η κοινωνία κυβερνάται από το κόμμα στο οποίο ο πολίτης είναι πολίτης μόνο για μια ημέρα κάθε τέσσερα χρόνια. Για το υπόλοιπο της θητείας του, ο μόνος ρόλος του στην κοινωνία είναι αυτός του ταπεινού φορολογούμενου, του υπηρέτη με τις μειωμένες εξασφαλίσεις, του αδύναμου συνταξιούχου, του φτωχού και άνεργου φοιτητή κ.ο.κ.

Μετά την επίτευξη αυτής της κυρίαρχης θέσης στην κοινωνία, τα πολιτικά κόμματα συνέχισαν να χλευάζουν τα δικαιώματα των πολιτών και να φτιάχνουν ένα τσίρκο της δημοκρατίας μέσα από τους καθημερινούς παιδαριώδεις μεταξύ τους διαπληκτισμούς, οι οποίοι χρησίμευσαν μόνο στην καθυστέρηση των επιλύσεων σημαντικών ζητημάτων, στον έλεγχο των δημόσιων διαβουλεύσεων και βασικά στο να κρατήσουν το ήδη καλά ελεγχόμενο σύστημα ανέπαφο: το κατά συρροή μονοκομματικό σύστημα στο οποίο μόνο ένα κέντρο πολιτικής εξουσίας μπορεί να κάνει οτιδήποτε θέλει. Οτιδήποτε άλλο σχετίζεται με μια λειτουργική πλουραλιστική κοινωνία, παραμένει τυπικό. Καμία ΜΚΟ, κανένα δικαστήριο, κανένα άλλο θεσμικό όργανο δεν είναι σε θέση να αντισταθεί στα σχέδιά τους και στην επιδίωξη των εγωιστικών τους συμφερόντων. Φυσικά όλο αυτό διαρκεί μέχρι να τους αντικαταστήσει ένα άλλο πολιτικό κέντρο εξουσίας και να κληρονομήσει “νόμιμα” το δικαίωμα να κάνει ό,τι θέλει για το δικό του συμφέρον.

Αυτές οι διαμαρτυρίες τονίζουν ότι η ΠΓΔΜ χρειάζεται, περισσότερο από κάθε αλλαγή κυβέρνησης, μια αλλαγή του μοντέλου διακυβέρνησης που ασκείται από τα εκλεγμένα πολιτικά κόμματα. Η διαδικασία της κατάργησης του μονοπωλίου της δημοκρατίας από τα κόμματα (που υποστηρίζεται από τα αλλοιωμένα μέσα μαζικής ενημέρωσης, από φιλικά προσκείμενες ΜΚΟ, από πληρωμένα θεσμικά όργανα και διανοούμενους, από ψευτο – ειδικούς και άλλους) είναι αναπόφευκτη. Φυσικά, αυτή η αλλαγή και το να δοθεί “μια καρέκλα” στους πολίτες, ώστε να αποφασίζουν ΠΩΣ και όχι μόνο ΠΟΙΟΣ θα κυβερνάει, δεν θα είναι καθόλου εύκολη, δεδομένου οτι απαιτεί από όσους βρίσκονται στην εξουσία να παραχωρήσουν εν μέρει τη δύναμή τους. Όμως, είναι ένα δικαίωμα που ανήκει στους πολίτες και είναι ένα δικαίωμα που δεν μπορούν να εκχωρήσουν. Η μετάβαση από την υπάρχουσα Κομματική Δημοκρατία στην Δημοκρατία των Πολιτών είναι ουσιαστική κίνηση προς την πραγματική δημοκρατία. Αυτή η γενιά το χρωστάει στις γενιές που έρχονται μετά από εμάς και σίγουρα δεν θα υπάρχει καμία δικαιολογία, αν μας πάρει 30 χρόνια ανεξαρτησίας για να διασφαλίσουμε αυτό το δικαίωμα.

Και έτσι, μετά από πάρα πολύ καιρό, με τις συνεχιζόμενες διαμαρτυρίες για ένα σημαντικό θέμα, οι πολίτες εμφανίστηκαν ανεξάρτητα και ξεχωριστά από τα πολιτικά κόμματα. Πώς σας φαίνεται αυτό για “άβολη στιγμή”; Όρθωσαν το ανάστημά τους για τα δικαιώματά τους και ακόμα προσπαθούν να σπάσουν τον ατελείωτο κύκλο των διαπληκτισμών μεταξύ των κομμάτων, τα οποία κατηγορούν διαρκώς το ένα το άλλο και δεν κάνουν τίποτα για βελτιώσουν την κατάσταση. Το να εμφανιστούν δημόσια ήταν τόσο ανακουφιστική αίσθηση! Ήταν ενθαρρυντικό να βλέπεις νέους άντρες και γυναίκες που ξέρουν τί θέλουν και αποδεικνύουν οτι σκέφτονται με το μυαλό τους και προσπαθούν να συνεισφέρουν για το δικό τους και το κοινό καλό, όλοι μαζί. Από την άλλη πλευρά βρέθηκαν νεαροί εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων με ξινισμένα πρόσωπα και επαναλαμβανόμενες κοινοτυπίες, διαβάζοντας ανακοινώσεις και κατηγορίες (που ετοίμασαν και έγραψαν αυτοί που τους χρησιμοποιούν ως όργανα), προσπαθώντας να αποφύγουν το θέμα της ευθύνης αυτών που βρίσκονται στην εξουσία και αυτών που τοποθετούν τον εαυτό τους υπεράνω νόμων και ανθρώπινης δικαιοσύνης.

Αυτή η γενιά νέων ανθρώπων αποστασιοποιήθηκε επίσης από τους ηλικιωμένους πολίτες που πέρασαν τη ζωή τους στον Κομμουνισμό και οι οποίοι απαντούν στην ερώτηση “τί περιμένετε από τις εκλογές;” : “μόνο εργασία για τους νέους, ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τις ζωές τους κανονικά”. Ναι, ναι… το δικαίωμα στην εργασία είναι μια χαρά, αλλά είναι αυτή σωστή κατανόηση της δημοκρατίας; Αυτή η περιορισμένη ιδέα της “δημοκρατίας” είναι εντελώς λάθος! Η Δημοκρατία δεν είναι “παίρνω μια θέση εργασίας και σωπαίνω για οτιδήποτε άλλο συμβαίνει στη χώρα”, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι δημόσιοι υπάλληλοι. Η Σιωπή Δεν είναι Δημοκρατία. Σιωπή σημαίνει απολυταρχία και πιστεύουμε πως έχουμε εγκαταλείψει την δημοκρατία από τότε που έπεσε ο Κομμουνισμός. Ή όχι;

Δημοκρατία είναι να εκφράζεσαι και να βρίσκεσαι σε συνεχή δράση και να αγωνίζεσαι για τα δικαιώματα και τις αξίες σου. Είναι η συνεχής προσπάθεια με ειρηνικά, νομικά, δημόσια, πολιτικά, δημοκρατικά και κυρίως νόμιμα μέσα, με σκοπό την επίτευξη δικαιοσύνης για το κοινό καλό. Η Δημοκρατία, όπως και κάθε άλλο “πλουραλιστικό ανταγωνιστικό σύστημα”, απαιτεί συνεχή συμμετοχή και δράση. Αν το εγκαταλείψεις, οι ισχυροί θα σε εκτοπίσουν και αυτό γιατί εσύ θα έχεις ήδη εκτοπίσει την αξιοπρέπειά σου και θα έχεις ξεχάσει τα νόμιμα δικαιώματά σου.

Youths sit in the streets while chanting slogans against police brutality, Skopje, Macedonia. Image by igor banskoliev, copyright Demotix (08/06/11).

Οι νέοι κάθονται στους δρόμους, φωνάζοντας συνθήματα κατά της αστυνομικής βίας, στα Σκόπια της ΠΓΔΜ. Η εικόνα είναι από τον igor banskoliev, copyright Demotix (08/06/11).

Για ένα ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο, βλέπε τη διάλεξη του Dzigal το 2009  για το Ρόλο του Τοπικού Ηλεκτρονικού Περιεχομένου στην Ανάπτυξη της Τοπικής Δημοκρατίας – διαθέσιμο ηλεκτρονικά, στον δικτυακό τόπο του ετήσιου συνεδρίου του e-Society.mk

Το VBB έγραψε [mk] ότι “χωρίς τη δημόσια αντίδραση, η υπόθεση της δολοφονίας θα είχε αποσιωπηθεί”. Επιπλέον πρόσθεσε:

Ενώ μιλούσαμε για τα αυταρχικά χαρακτηριστικά αυτής της κυβέρνησης με ένα φίλο που υποστηρίζει το κυβερνών κόμμα VMRO-DPMNE, ρωτάει:

“Γιατί γκρινιάζεις για τη διακτατορία εδώ, ενώ εσύ συχνά ταξιδεύεις στη Ρωσία, που έχει πολύ πιο περιορισμένη δημοκρατία”;

Ξέρεις, εγώ δεν πάω εκεί για να συμμετέχω στα πολιτικά. Είναι καλό να ταξιδεύεις, να βλέπεις όμορφες πόλεις – που κάνουν τα Σκόπια να μοιάζουν με τον απόλυτο βάλτο –  να βλέπεις υπέροχα μουσεία και να συναντάς ακόμα πιο υπέροχα κορίτσια (έχω κάνει φωτο – ρεπορτάζ” [mk] από αυτά τα ταξίδια). Από πολλές απόψεις, οι Ρώσοι είναι εκατό φορές καλύτερα από εμάς, αλλά φίλε μου, δεν θέλω να κάνω αντιγραφή/επικόλληση αυτό το σύστημα εδώ! Αυτό το κομμάτι του πλανήτη έχει τη δική του φιλοσοφία για τον αυταρχισμό και την καταπίεση, με μια πλούσια συνεχή παράδοση: Ιβάν ο Τρομερός, Μεγάλος Πέτρος, Στάλιν, Πούτιν. Ακόμα κι αν είναι προφανές οτι έχουν κάποιες επιτυχίες, δεν έχουν καθόλου ελευθερία. Δεν υπάρχει περίπτωση να παραιτηθεί ο Πούτιν. Δημοσιογράφοι σαν την Anna Politkovskaya εξαφανίζονται μυστηριωδώς. Γίνονται μυστηριώδεις βομβιστικές επιθέσεις (κάποιες υποπτεύονται τις μυστικές υπηρεσίες). Δεν υπάρχει περίπτωση ο Mikhail Khodorkovsky να βγει από τη φυλακή μέχρι το τέλος της ζωής του. Οι διαμαρτυρίες της αντιπολίτευσης ασφυκτιούν. Ολιγάρχες και μαφιόζοι διαχειρίζονται φυσικούς πόρους όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, τα διαμάντια – ο δικός μας [Dzingo] είναι απλός κλεφτοκοτάς σε σύγκριση με αυτούς. Ο ένδοξος Ρωσικός Στρατός, του οποίου τις παρελάσεις θαυμάζουμε [mk] έχει επίσης την “dedovshchina” – τη χειρότερη μορφή της συχνά θανατηφόρας παρενόχλησης των νεοπροσλαμβανομένων στις απομακρυσμένες φρουρές, ως πάγια τακτική. Η γραφειοκρατεία είναι τρομερή. Η διαφθορά αχαλίνωτη. Χιλιάδες άνθρωποι από τις επαρχίες θέλουν να ζήσουν στη Μόσχα, αλλά υπάρχει περιορισμένη ελευθερία μετακινήσεων, καθώς η αστυνομία ελέγχει τα χαρτιά σου και ζητάει τις άδειες όλη την ώρα και μπορεί να σε κρατήσει αν δεν τις έχεις (ειδικά εσύ που έχεις λίγο πιο σκούρο δέρμα, μπορεί να σε βρουν ύποπτο ως τρομοκράτη ή παράνομο μετανάστη εργάτη από την Τσετσενία ή το Νταγκεστάν ;-)). Μπορείς να πεις στους δικούς σου οιονεί Ρωσόφιλους ;-) οι οποίοι πιθανώς δεν έχουν πάει ποτέ εκεί ή έχουν μπει μόνο σε καφετέριες στη Μόσχα, ότι ακόμα κι αν είναι εξοργισμένοι με την Ε.Ε., ο δεσποτισμός της Ευρασίας δεν πρέπει να αποτελεί στόχο της ΠΓΔΜ. Παρ’ όλα τα προβλήματα, οι Δυτικές αξίες είναι πιο κοντά σε εμάς και πρέπει να αγωνιστούμε προς αυτές: δημοκρατία, διαφάνεια, κράτος δικαίου, ελεύθερες εκλογές, ελευθερία έκφρασης και κινήσεων, πλουραλισμός (πολιτικός ή κάθε άλλου είδους)…

Συμμετέχετε στη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.