Ο Vanco Dzambaski δημοσίευσε μία συλλογή φωτογραφιών [mk] από τη συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου στο κέντρο των Σκοπίων, στη μνήμη της εκστρατείας του Φεβρουαρίου [en] του 1944, όταν Σλαβομακεδόνες παρτιζάνοι πορεύθηκαν μέσα από χιονισμένα βουνά για να καταφέρουν ένα αποφασιστικό χτύπημα στις φασιστικές δυνάμεις στην πΓΔ της Μακεδονίας και τη Βόρεια Ελλάδα. Βετεράνοι του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και υποστηρικτές τους [mk] διαδήλωσαν ενάντια στην επιβαλλόμενη υποβάθμιση των επιτευγμάτων των Συμμαχικών Δυνάμεων (στα οποία περιλαμβάνεται και η ίδρυση του σλαβομακεδονικού κράτους), και τη συνεχιζόμενη παρενόχληση της οργάνωσης των βετεράνων από την τωρινή κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα.

Αντιφασίστες διαδηλωτές: “Περήφανοι για το αληθινό μας παρελθόν.” Φωτογραφία του V. Dzambaski (CC NC-SA)

Το Δεκέμβριο του 2012, η οργάνωση των βετεράνων [mk] εκδιώχθηκε από το χώρο που στεγάζονταν μέσω μίας αμφιλεγόμενης δικαστικής απόφασης, με τη βοήθεια μιας εταιρείας security από άλλη πόλη [mk], αφού η ντόπια απέτυχε [mk] να αντιμετωπίσει τους παλαιούς αγωνιστές. Η τοπική κυβέρνηση προσπάθησε να σταματήσει την πορεία της 16ης Φεβρουαρίου [mk] αρνούμενη να χορηγήσει άδεια χρήσης της δημόσιας πλατείας. Ισχυρίστηκαν ότι άλλες εκδηλώσεις είχαν προγραμματιστεί στην περιοχή τη συγκεκριμένη ώρα, αλλά δεν ανέφεραν συγκεκριμένα ποιές. Οι διαδηλωτές αποφάσισαν να διαδηλώσουν έτσι κι αλλιώς, συνεχίζοντας την παράδοση της αρχικής πορείας του Φεβρουαρίου, που είχε ξεκινήσει ενάντια στη θέληση των τότε αρχών.

Κρατώντας τις αναμνήσεις ζωντανές. Φωτογραφία του V. Dzambaski (CC NC-SA)

Την ημέρα της διαδήλωσης, ήταν η μοναδική εκδήλωση στην πόλη. Αντί να καλύψουν την διαδήλωση, τα κυριότερα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης, όπως η SITEL TV, αναπαρήγαγαν το κυβερνητικό ανακοινωθέν [mk] που πληροφορούσε για το σεβασμό τους για την κληρονομιά του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο ειδικός επικοινωνιολόγος Roberto Belicanec έγραψε [mk; με την προσθήκη των συνδέσμων στη Wikipedia]:

1. Κανένα απολύτως νέο για το τι συνέβη στην πλατεία.                                                                           2. Εικόνες από το μνημείο του Čento, αντί για εικόνες από την εκδήλωση. Ο Čento, επιλέχθηκε από το κυβερνών κόμμα για να καταδείξει κάποια πενιχρή συσχέτιση με τον Εθνικό-απελευθερωτικό πόλεμο. Ο Čento – που κατηγορήθηκε για ιδεολογική συγκάλυψη, επειδή δεν ήταν κομμουνιστής, αλλά που συμμετείχε ωστόσο στο κίνημα, υπό την ηγεσία των κομμουνιστών.                                                                                   3. Ένας εκπρόσωπος της κυβέρνησης εξήγησε μάλιστα ότι “όλοι βλέπουν πως επενδύσαμε στη δημιουργία πολιτιστικής κληρονομιάς, για να σηματοδοτήσουμε αυτή την σημαντική περίοδο της ιστορίας μας, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής μνημείων όπως του Metodija Andonov Čento, των μελών της ASNOM, και άλλων”. Εκτός από το οξύμωρο σχήμα της “δημιουργίας πολιτιστικής κληρονομιάς ” αυτή η φράση επίσης αποκαλύπτει την ιδεολογική λειτουργία της επανεγγραφής της ιστορίας και διαγραφής όλων αυτών που δεν ταιριάζουν με τις αντιλήψεις τους. Και φυσικά, και πάλι ο Čento. Δεν αρκούσε η δολοφονία του, τώρα με κάθε ευκαιρία τον ξανασκοτώνουν συμβολικά. Επιπλέον, το μνημείο της ASNOM (ΣτΜ Anti-Fascist Assembly for the People's Liberation of Macedonia, Αντι-φασιστική Συνέλευση για την Λαϊκή Απελευθέρωση, το ανώτατο νομοθετικό και εκτελεστικό σώμα λαϊκής αντιπροσώπευσης από το 1944 μέχρι το τέλος του πολέμου, στήθηκε από τους κομμουνιστές παρτιζάνους) στο πάρκο μνήμης για τις Γυναίκες Αγωνίστριες, ένα μέρος κατασφαγμένο από τα νέα μνημεία, με την αρχική του χρήση κατεστραμμένη, ανεγέρθη μόνο σαν αντίβαρο για το μνημείο του ιστορικού VMRO, το οποίο είχε τον αλαζονικό στόχο να παρουσιάσει το τωρινό ομώνυμο πολιτικό κόμμα σαν συνεχιστή του σλαβομακεδονικού αγώνα. Αν μπορούσαν, θα είχαν παρακάμψει και το ASNOM.                                                                                                                                       4. Τέλος: “Η Κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας,” υπογράμμισε ο Gjorgjiev, “δεν έχει συμμετοχή ή επαφή με το πλαίσιο της δικαστικής υπόθεσης μεταξύ του Συνδέσμου των Βετεράνων και άλλης οργάνωσης βετεράνων.” Ακόμα ένα πλαίσιο- με κανόνες του τύπου “Ενεργώ χαζά, και εσείς ενεργείτε σαν να με πιστεύετε.”

Σύμφωνα με την τελευταία αναφορά για τις Πρακτικές για τα Ανθρώπινα Δικαίωματα του αμερικανικού υπουργείου εξωτερικών, το σημαντικότερα ζήτημα στο τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην πΓΔΜ “ήταν η αποτυχία της κυβέρνησης να σεβαστεί πλήρως το κράτος δικαίου, κάτι που αντανακλάται στις παρεμβάσεις της προς τη δικαστική εξουσία και τα μέσα ενημέρωσης, τις επιλεκτικές διώξεις των πολιτικών αντιπάλων των ηγετών της χώρας, και στα σημαντικά επίπεδα κυβερνητικής διαφθοράς και ατιμωρησίας των αστυνομικών.”

Άποψη της διαδήλωσης από την εξέδρα, με τους ηλικιωμένους βετεράνους στην πρώτη σειρά. Φωτογραφία του V. Dzambaski (CC NC-SA)

Συλλογές φωτογραφιών από την πορεία του Φεβρουαρίου 2013 δημοσίευσαν επίσης οι χρήστες Okno και A1on [mk].