Στις 28 Ιουνίου 1940, η Μολδαβία καταλήφθηκε από τα σοβιετικά στρατεύματα μετά την παράδοσή της από τη Ρουμανία. Η Σοβιετική Ένωση γρήγορα την πρόσθεσε στα εδάφη της. Ακολούθησε σειρά ετών καταπίεσης υπό τη Σοβιετική Αυτοκρατορία. Αν και αδιαμφισβήτητο, το γεγονός αυτό ακόμα αποτελεί αντικείμενο διαφωνιών [en]: επρόκειτο για απελευθέρωση ή για κατοχή;

Στις μέρες μας, η 28η Ιουνίου ακόμη πυροδοτεί αντιγνωμίες στην κοινωνία, με διαδηλώσεις και επίμαχες διακηρύξεις κάθε χρόνο γύρω από τις ευαίσθητες ιστορικές ημερομηνίες. Εξαίρεση δεν αποτέλεσε ούτε και η φετινή χρονιά. Διαδηλώσεις και από τις δυο μεριές έλαβαν χώρα [en] στην πρωτεύουσα της Μολδαβίας, Κισινάου.

Μια ομάδα αποτελούμενη από αρκετά πολιτικά κόμματα και ΜΚΟ συγκεντρώθηκε ενώπιον της Ρωσικής Πρεσβείας για να διαμαρτυρηθεί εναντίον των 72 ετών σοβιετικής κατοχής και ζητώντας την απόσυρση του ρωσικού στρατού από τα εδάφη της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Τα πανό που κρατούσαν μεταξύ άλλων έλεγαν: “200 χρόνια κατοχή – αρκετά” και “Ζητάμε το ξεκαθάρισμα των συνεπειών της Συμφωνίας Χίτλερ-Στάλιν.” Το πλήθος επίσης φώναζε ρυθμικά: “Έξω ο ρωσικός στρατός!” και “Ρουμανία, ένωση!”.

Από την αντίθετη πλευρά, εκπρόσωποι της Λεγεώνας της Ρωσικής Νεολαίας και το πολιτικό κίνημα “Πατριώτες της Μολδαβίας”  αναφέρθηκε [ro] από τα τοπικά ΜΜΕ ότι “γιόρταζαν τα 72 χρόνια απελευθέρωσης από το ζυγό των βασιλικών Ρουμάνων κατακτητών.”

Στην πρωτεύουσα της Ρουμανίας, το Βουκουρέστι, εκατοντάδες άτομα γονάτισαν εις μνήμη της 28ης Ιουνίου 1940. Φωτογραφία: www.basarabia91.net, χρησιμοποιείται κατόπιν αδείας.

Ο πόλεμος των διακηρύξεων από τους δρόμους μεταφέρθηκε επίσης και στην μπλογκόσφαιρα.

Ο Valeriu Munteanu έγραψε [ro]:

Δυστυχώς, μέσω “καγκεμπίστικων” μεθόδων, οι κατακτητές κατάφεραν με την πάροδο των ετών να ακρωτηριάσουν τις ψυχές και τη σκέψη χιλιάδων Μολδαβών, κατάφεραν να τους διδάξουν να μάχονται εναντίον των συμπατριωτών τους και να φωνάζουν δυνατά: “Δεν περάσαμε κατοχή το 1940, αλλά ελευθερωθήκαμε, ευχαριστούμε τα σοβιετικά τανκς και τις φρεγάτες που στείλαν στη Σιβηρία τους παππούδες μας”.

Κατέληξε [ro]:

Οι κατακτητές, άπληστοι για ξένη γη, δε μας αφήνουν να αναπνεύσουμε ελεύθερα, δε μας επιτρέπουν, ακόμη και 70 χρόνια μετά την κατοχή του '40, να ζήσουμε τη ζωή μας έτσι όπως θέλουμε εμείς.

Στην αντίθετη πλευρά, ο Nicolae Pascaru ρώτησε [ro]:

Οι Ρώσοι μας κυρίευσαν ή οι Ρουμάνοι μας πρόδωσαν;

Απάντησε ο ίδιος στην ερώτησή του, αναφέροντας πως οι Ρουμάνοι ήταν και θα παραμείνουν προδότες.

Ο blogger Radu Marian έχει κουραστεί τις συζητήσεις αυτές στην μπλογκόσφαιρα. Ανέφερε [ro] την περίπτωση της σελίδας www.vox.publika.md, πλατφόρμας σχολίων, blogs και απόψεων, όπου σύμφωνα με τον ίδιο, το 80% του περιεχομένου “επικεντρωνόταν σε μια συζήτηση άνευ ουσίας, μεταξύ δυο στρατοπέδων από παλιάτσους”, όπου η μια πλευρά πιστεύει πως “η Μολδαβία είναι το μέγα έθνος της ανθρωπότητας” και η άλλη πλευρά “φαφλατίζει αδιάκοπα για ουτοπίες περί της μεγάλης Ένωσης Μολδαβίας και Ρουμανίας”.

Ο Andrian Buligari, εξάλλου, σχολιάζοντας για άρθρα περί εθνικών διχασμών, έγραψε [ro]:

Οι πολίτες [της Δημοκρατίας της Μολδαβίας] πρέπει να μορφωθούν, πρέπει να μορφωθούν με λιγότερο εξτρεμιστικές, εθνικιστικές, ρουμανοφοβικές ή ρωσοφοβικές κατευθύνσεις, αντιθέτως πρέπει να μορφωθούν στο πνεύμα του πατριωτισμού, της ανεκτικότητας, της κοινής λογικής και του αμοιβαίου σεβασμού.

Η Irina Burac έφερε στην επιφάνεια [ro] το γεγονός ότι τα θύματα των πολιτικών καταστολών στη Μολδαβία αντιμετώπισαν προβλήματα ακόμα και στην ίδια τους τη χώρα:

Ακόμα και στην πατρίδα τους, τα θύματα των πολιτικών καταπιέσεων στερούνται συμπόνοιας, κατανόησης και αναγνώρισης των βασάνων τους.

Κατά την ίδια, “ο ειδικός Νόμος 1225 της 8ης Δεκεμβρίου 1992 για την επανένταξη των θυμάτων πολιτικής καταπίεσης περιέχει έναν αριθμό αντικρουόμενων θέσεων, που μπερδεύουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση για τα θύματα των πολιτικών διώξεων”.

Ο Max Ciudin μοιράστηκε [ro] τις ίδιες ανησυχίες και ανέφερε πως “ο πόλεμος που ξεκίνησε [από τους Σοβιετικούς] στα σημερινά εδάφη της Δημοκρατίας της Μολδαβίας στις 28 Ιουνίου 1940 δεν έχει τελειώσει ακόμα”:

Ανεξάρτητα με το πόσο δειλοί μπορεί να ‘ναι όσοι βρίσκονται σήμερα στην εξουσία της χώρας, αγνοώντας την ίδια τους την ιστορία, μια ιστορία όχι απαραίτητα ιδωμένη από την οπτική γωνία ολόκληρου του ρουμανικού έθνους, αλλά από την οπτική γωνία του μολδαβικού κομματιού που δε σέβονται, αρνούμενοι ότι υπέφερε από τους Ρώσους κατακτητές, αυτό και μόνο δίνει στους “έχοντες τα ηνία” και σε όλο το κράτος μια αίσθηση ανομίας.

Ο συγγραφέας πιστεύει ότι η ανομία αυτή θα συνεχίσει να σημαδεύει την ύπαρξη της Μολδαβίας για πολύ καιρό.