Σκόπια: Νέοι φόροι έβγαλαν τους πολίτες στους δρόμους

"No to racketeering by the state" - banner at a protest in Skopje, Macedonia, Dec 22, 2014. Photo: F. Stojanovski, CC BY.

“Όχι στις απειλές του κράτους” – πανό σε διαδήλωση στα Σκόπια, 22 Δεκεμβρίου 2014. Εικόνα: F. Stojanovski, άδεια CC BY.

Στις 22 Δεκεμβρίου, αρκετές χιλιάδες Σκοπιανοί βγήκαν στους δρόμους του κέντρου των Σκοπίων για να διαδηλώσουν ενάντια σε έναν νέο φόρο, που απαιτεί υποχρεωτικές εισφορές στο κρατικό σύστημα συνταξιοδότησης και στα ταμεία υγείας. Ο νέος φόρος θα επιβληθεί επί των κερδών των ελευθέρων επαγγελματιών και θα προστεθεί σε άλλους προσωπικούς φόρους εισοδήματος, ενώ τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2015. Σε μια χώρα όπου ο δείκτης ανεργίας έφτασε σχεδόν το 29% στο δεύτερο τετράμηνο του 2014, η εργασία ως ελεύθερος επαγγελματίας ή η ημιαπασχόληση είναι όσα έχουν πολλοί άνθρωποι στη διάθεσή τους.

Οι διοργανωτές της διαδήλωσης δημιούργησαν μια εκδήλωση στο Facebook που προσέλκυσε πάνω από 5.000 αποδέκτες της πρόσκλησης και χρησιμοποίησε το hashtag #ПротестХонорарци (#ΔιαδήλωσηΕλεύθερωνΕπαγγελματιών) στο Twitter και στο Facebook. Εν όψει της διαμαρτυρίας, πάνω από 15 διαφορετικοί και υπό άλλες συνθήκες μη συνδεδεμένοι οργανισμοί εξέφρασαν την υποστήριξή τους, από την Ένωση Σκοπιανών Μεταφραστών, μέχρι την ανεξάρτητη Ένωση Επαγγελματιών Δημοσιογράφων και τους αριστερούς οργανισμούς “Lenka” και “Solidarity”, ενώ συμμετείχε και η φοιτητική οργάνωση Student Plenum. Μεταξύ των συμμετεχόντων στην διαδήλωση ήταν και πολλά εξέχοντα δημόσια πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων καλλιτεχνών, μουσικών, ακτιβιστών και επιχειρηματιών, πολλοί εκ των οποίων εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες.

Οι διαδηλωτές επισκέφτηκαν το Κοινοβούλιο, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής, καθώς και το επίσημο κτίριο της κυβέρνησης των Σκοπίων. Επίσημη απάντηση από τις αρχές δεν υπήρξε.

"Taking from the poor to give to the rich!" - some protesters associated the Prime Minister Gruevski with the slogan of "reverse Robin Hood."  Skopje, Macedonia, Dec 22, 2014. Photo: F. Stojanovski, CC BY.

“Παίρνουν από τους φτωχούς για να δώσουν στους πλούσιους!” – κάποιοι διαδηλωτές συσχέτισαν τον Πρωθυπουργό Γκρούεφσκι με το σλόγκαν “το αντίθετο του Ρομπέν των Δασών”. Σκόπια, 22 Δεκεμβρίου 2014. Εικόνα: F. Stojanovski, άδεια CC BY.

Οι αντίθετοι στον φόρο ισχυρίζονται ότι θα επηρεάσει άμεσα τους εργαζόμενους, ωστόσο οι φόροι εισοδήματος και οι εισφορές ασφάλισης στα Σκόπια από τεχνικής άποψης επιβαρύνουν τους εργοδότες. Κριτικοί λένε ότι οι εργοδότες θα ανταποκριθούν στον νέο φόρο απλώς μειώνοντας τους μισθούς, μερικές φορές μέχρι και 35%. Οι άνθρωποι ακόμα ανησυχούν ότι θα οδηγήσει σε διακρίσεις, καθώς διάφοροι τύποι εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των εκλεγμένων και διορισμένων δημοσίων υπαλλήλων [mk], θα απαλλαχθούν. 

Ο φόρος δεν είναι δημοφιλής για μερικούς ακόμα λόγους. Οι εργαζόμενοι με μισθό άνω του βασικού, για παράδειγμα, δεν έχουν τη δυνατότητα να εγγραφούν για τα επιδόματα ανεργίας τον επόμενο χρόνο. Η επιπρόσθετη φορολογική επιβάρυνση αναμένεται να επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό τον μη κερδοσκοπικό τομέα, καθώς επίσης και τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης [mk], όπου οι πηγές για επιπλέον έξοδα είναι δυσεύρετες. Σύμφωνα με τους διαδηλωτές, οι νέοι φόροι δεν θα αυξήσουν την ποιότητα των κρατικών υπηρεσιών στα Σκόπια, ενώ το μόνο που θα καταφέρουν θα είναι να μετατοπίσουν τα έξοδα του παρόντος συστήματος.

"Is this personal enough?" Protest meme designs  by MightyCreation Aleksandar Pesevski

“Είναι αυτό αρκετά προσωπικό;” Meme της διαδήλωσης, σχεδιασμένο από τον Aleksandar Pesevski της MightyCreation, άδεια CC BY-NC.

Σύμφωνα με την κύρια σελίδα της εκδήλωσης στο Facebook, η καταβολή επιπλέον φόρων από τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους εργαζόμενους με ημιαπασχόληση είναι απαράδεκτη για αρκετούς λόγους:

Намерата на Владата да воведе плаќање придонеси за хонорарите од 1 јануари 2015 година ќе доведе до зголемување на сиромаштијата и до зголемување на невработеноста. Покрај тоа, изземањето на државните службеници од оваа обврска што Владата им ја наметнува на сите други смртници, без никакво логично објаснение, ја покажува целата извитопереност на вака зацртаниот концепт на плаќање придонеси за хонорарите.

Кои се нашите барања?

Нашите барања се:

1) да се стопира примената на измените на законите со кои се воведува плаќање на придонеси од задолжително социјално осигурување за хонорарите, со цел да се отвори простор за нивна измена и повлекување;

2) преку засилени инспекции на Инспекторатот за труд да бидат отстранети случаите на прикриен работен однос, односно на наметнато вршење работа без договор или врз основа на договор за дело, при што за работниците не се плаќаат придонеси од задолжително социјално осигурување.

3) да се покачи или целосно да се укине највисоката месечна основица за пресметување и уплата на придонесите на плата од шест просечни плати.

Кого сè ќе го загрозат законските измени?

Голем број лица во Македонија, немајќи можност за редовно вработување, се принудени да се борат за својата егзистенција работејќи за хонорар, кој најчесто не е ниту редовен ниту висок. Покрај тоа, ним не им следуваат сите оние права кои ги имаат според закон работниците во редовен работен однос. Далеку од привилегирани, овие лица се дел од прекаријатот, еден од најзагрозените делови од работништвото. Ним, кога ќе стапат на сила законските измени, работодавачите ќе им ги намалат хонорарите за со тие пари да ги платат придонесите кон државата и на тој начин ќе предизвикаат нивно дополнително осиромашување. Дури е можно, неможејќи повеќе да ги плаќаат, да ги отпуштат од работа, со што ќе се зголеми и невработеноста.

Сите лица кои се работно ангажирани и сите лица што во иднина ќе бидат работно ангажирани се загрозени од овие законски измени![…]

Со овие законски измени Владата сака да превиди дека најголемиот проблем на Македонија е сиромаштијата, а не зголемувањето на парите кои таа ги контролира! И понуди лек кој е полош од болеста! Решавањето на проблемите кои самата власт ги создаде кај Фондот за пензиско и инвалидско осигурување и кај Фондот за здравствено осигурување не смее да биде на грбот на сиромашните и обесправените!

Η πρόθεση της κυβέρνησης να επιβάλλει εισφορές στους ελεύθερους επαγγελματίες από την 1η Ιανουαρίου θα οδηγήσει σε αύξηση της φτώχειας και της ανεργίας. Εκτός αυτού, η εξαίρεση των κρατικών υπαλλήλων από αυτή την υποχρέωση, την οποία η κυβέρνηση επιβάλλει σε όλους τους άλλους θνητούς, χωρίς λογική εξήγηση, δείχνει την πλήρη διαστροφή αυτής της ιδέας.

Ζητάμε:
1. Να σταματήσει η εφαρμογή των νέων κανονισμών… προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος για την τροποποίηση και την απόσυρσή τους.
2. Να αυξηθεί το έργο της Επιθεώρησης Εργασίας και να εντοπιστούν οι πραγματικές περιπτώσεις κρυφής απασχόλησης, ή το ήδη ανακηρυχθέν ζήτημα της εργασίας χωρίς συμβάσεις ή η μη καταβολή των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης…
3. Να αυξηθεί ή να καταργηθεί η ανώτατη μηνιαία βάση για τον υπολογισμό των εισφορών που επί του παρόντος ανέρχεται σε έξι μέσους μισθούς.

Ποιους θα επηρεάσουν αυτές οι νομοθετικές αλλαγές;

Μεγάλος αριθμός των πολιτών των Σκοπίων που δεν έχουν την ευκαιρία για πλήρη απασχόληση αναγκάζονται να πολεμήσουν για την ύπαρξή τους, δουλεύοντας για τιμητικές αμοιβές, οι οποίες τις περισσότερες φορές δεν είναι ούτε τακτικές, ούτε μεγάλες. Τέτοιοι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν έχουν το δικαίωμα σε εργασιακά δικαιώματα, τα οποία συνεπάγονται της πλήρους, κατοχυρωμένης απασχόλησης. Ως μη προνομιούχοι, αποτελούν μέρος του πρεκαριάτου [en], της πιο επιρρεπούς σε κίνδυνο εργαζόμενης τάξης. Όταν αυτές οι νομοθετικές αλλαγές τεθούν σε ισχύ, οι εργοδότες τους θα μειώσουν τις τιμητικές αμοιβές προκειμένου να πληρώσουν τις εισφορές που ζητάει το κράτος, προκαλώντας επομένως περαιτέρω εξαθλίωση. Είναι ακόμα πιθανό, με ένα χαμηλότερο κέρδος, να απολυθούν πολλοί τέτοιοι εργαζόμενοι, κι έτσι να αυξηθεί η ανεργία.

Όλοι όσοι δουλεύουν με πλήρη απασχόληση και όλοι όσοι θα προσληφθούν στο μέλλον επηρεάζονται από αυτές τις νομοθετικές αλλαγές! […]

Με τις τροποποιήσεις αυτές η κυβέρνηση θέλει να παραβλέψει το μεγαλύτερο πρόβλημα των Σκοπίων — και αυτό είναι η φτώχεια — και πόσω μάλλον την αύξηση της ποσότητας των χρημάτων που ελέγχει η ίδια! Οι φτωχοί και οι καταπιεσμένοι δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως αποδιοπομπαίοι τράγοι και να θυσιαστούν ώστε η κυβέρνηση να μπορέσει να ξεπεράσει τα προβλήματα των συντάξεων και της ασφάλισης αναπηρίας και των ταμείων υγείας, που η ίδια δημιούργησε!

Το κοινοβούλιο των Σκοπίων υιοθέτησε τη νέα νομοθεσία σε μια ειδική σύσκεψη το περασμένο καλοκαίρι, προσπερνώντας τυπικές απαραίτητες προϋποθέσεις για δημόσια συζήτηση και διαβουλεύσεις με μετόχους. Οι πολιτικοί περίμεναν μέχρι τον Οκτώβριο για να διευθετήσουν αρκετές ασάφειες στους νέους κανονισμούς και η κυβέρνηση αρνήθηκε [en] να αναβάλει την εφαρμογή. Πρόσφατα, ωστόσο, υπήρξαν κάποιες ενδείξεις ότι οι νομοθέτες ίσως να είναι πρόθυμοι να πάρουν πίσω συγκεκριμένα προνόμια [en] των δημοσίων υπαλλήλων που είχαν ενσωματωθεί στον νέο νόμο. (Οι αξιωματούχοι ανεξήγητα απομάκρυναν [en] από την ιστοσελίδα των ταμείων των κρατικών συντάξεων λεξιλόγιο που θα μπορούσε να επιβάλλει αυτά τα δικαιώματα).

Κάποιοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης κατηγορούν το κράτος ότι προσθέτει αντισυνταγματικές και άδικες προτάσεις στους νέους κανονισμούς, απλώς για να χρησιμεύσουν ως διαπραγματευτικό χαρτί που αργότερα θα αποσύρει η κυβέρνηση, ως έναν τρόπο για να καθησυχάσει το λαό. "Hell comes when you could have said 'No!,' but you kept silent" - protest in front of the Government of Republic of Macedonia, Dec 22, 2014. Photo: F. Stojanovski, CC BY.

“Η κόλαση θα έρθει αφού θα μπορούσατε να πείτε ‘Όχι’, αλλά αντ’ αυτού παραμείνατε σιωπηλοί” – διαδήλωση μπροστά από την Κυβέρνηση των Σκοπίων στις 22 Δεκεμβρίου 2014. Εικόνα: F. Stojanovski, άδεια CC BY.

Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση δεν αμφιταλαντεύτηκε ενώπιον των διαδηλωτών, ακόμα και μετά τις μαζικές διαδηλώσεις των φοιτητών [en]. Η προσδοκώμενη εισροή χρημάτων από αυτό το νέο είδος εισπράξεων (περίπου 68 εκατομμύρια ευρώ) σε κάποιο βαθμό θα βοηθήσουν τη χρηματοδότηση του λιγοστού συστήματος υγείας της χώρας και των εξόδων [en] των συντάξεων. Τα Σκόπια έχουν περίπου 2 εκατομμύρια πολίτες και ο κρατικός τους υπολογισμός είναι επιβαρυμένος με τους μισθούς 180.000 κρατικών υπαλλήλων, καθώς και με διάφορα επιδόματα για τομείς-κλειδιά του πληθυσμού, που ψηφίζουν κυρίως υπέρ των κομμάτων που κυβερνούν, όπως για παράδειγμα οι συνταξιούχοι και οι αγρότες που λαμβάνουν κρατικές επιχορηγήσεις.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.