- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Νότια Κορέα: Ένα σημάδι αλλαγής ή η ίδια παλιά ρητορική;

Κατηγορίες: Βόρεια Κορέα, Νότια Κορέα, Διεθνείς Σχέσεις, Μέσα των πολιτών, Πολιτική

Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος Διεθνείς Σχέσεις και Ασφάλεια [1].

Kim-Il-Sung [2]

Τοιχογραφία με τον εκλιπόντα Κιμ Ιλ Σουνγκ στην Βόρεια Κορέα. Φωτογραφία από τον χρήστη yeowatzup στο Flickr (CC-BY)

Στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του ο Κιμ Γιονγκ-ουν τόνισε, μεταξύ άλλων, την σημασία των διακορεατικών σχέσεων. Ενώ πολλοί παρατηρητές το ερμήνευσαν ως ένα ενδεχόμενο άνοιγμα της Βόρειας Κορέας μέσα στο 2013, μερικοί bloggers και αποστάτες διαφώνησαν, υποστηρίζοντας ότι το μήνυμα του Κιμ περιείχε την ίδια παλιά ρητορική του τελευταίου μισού αιώνα.

Το μήνυμα του Βορειοκορεάτη ηγέτη το εξέλαβαν θετικά κάποια δυτικά και νοτιοκορεατικά μέσα ενημέρωσης. Οι Times της Νέας Υόρκης, για παράδειγμα, θεωρούν [3] [en] ότι η ομιλία του Κιμ ήταν ένα “άνοιγμα” προς το Νότο. Η εφημερίδα μπήκε σε σκέψεις ιδιαίτερα από το σχόλιό του ότι “το κλειδί για το τέλος του εθνικού διχασμού και την επίτευξη επανένωσης είναι να τερματιστεί η αντιπαράθεση μεταξύ του Βορρά και του Νότου”. Πραγματικά, το ίδιο μπορεί να εξαχθεί ως συμπέρασμα από την άποψη του Κιμ ότι «βασική προϋπόθεση για τη βελτίωση των σχέσεων Βορρά-Νότου και την επιτάχυνση της εθνικής επανένωσης είναι να σεβαστούν και να εφαρμοστούν οι συνθήκες μεταξύ Βορρά-Νότου”.

Άλλοι προχωρούν πιο βαθιά. Το ιστολόγιο του Υπουργείου Ενοποίησης της Νότιας Κορέας αναλύει την δήλωση με λέξεις-κλειδιά [4] [ko] και μέτρησε ότι η λέξη “ενοποίηση” χρησιμοποιήθηκε 22 φορές και συχνά σε συνδυασμό με τη λέξη “συχνός”. Αυτό, συμπεραίνει το ιστολόγιο, αντανακλά ένα σχέδιο που εφαρμόζεται τα τελευταία τρία χρόνια και δείχνει ότι ένα μεγαλύτερο άνοιγμα της Βόρειας Κορέας είναι στον ορίζοντα.

Πολλοί παρατηρητές μάλιστα παραξενεύτηκαν από την αλλαγή στην μορφή του πρωτοχρονιάτικου μηνύματος. Αντί να δημοσιεύσει τη δήλωση του μέσω του Τύπου της Βόρειας Κορέας – όπως συνήθιζε ο πατέρας του – ο Κιμ μιμήθηκε τον παππού του και έβγαλε ένα τηλεοπτικό διάγγελμα. Αυτό, παρατηρεί το ιστολόγιο North Korean Leadership Watch [5], κάνει πιο αξιόπιστα τα επιχειρήματα ότι ο Κιμ προσπαθεί να μιμηθεί τον Κιμ Ιλ Σουνγκ, προκειμένου να κερδίσει ευρύτερη υποστήριξη μεταξύ του πληθυσμού της Βορείου Κορέας. Ο ιδρυτής της Βόρειας Κορέας θεωρούνταν ότι ήταν ιδιαιτέρως αγαπητός στον πληθυσμό, ενώ τον Κιμ Γιονγκ-ιλ περισσότερο τον φοβούνταν παρά τον σέβονταν. Κάποιες ανταποκρίσεις εικάζουν ακόμα [6] [ko] ότι ο Κιμ Γιονγκ-ουν σκόπιμα πήρε βάρος και μιμήθηκε τον τρόπο που περπατούσε και χειροκροτούσε ο παππούς του.

Πολλοί Βορειοκορεάτες αποστάτες αντιμετώπισαν με πολύ σκεπτικισμό τα ανοίγματα του Κιμ προς το Νότο και τη διεθνή κοινότητα. Ο Joo Sung-ha, ένα πρώην μέλος της ελίτ της Βόρειας Κορέας, έγραψε στο ιστολόγιό του [7] [ko] ότι οι φοιτητές πρέπει να απομνημονεύσουν την ομιλία της Πρωτοχρονιάς, μια προτροπή που τον ώθησε να βάλει την ταμπέλα στο μήνυμα του Κιμ «μη ρεαλιστικό, ένα μάτσο χάλια”.

Ο Joo επίσης ξανάκουσε αυτά τα μηνύματα παλιότερα:

Όλα αυτά τα καλά λόγια που χρησιμοποιήθηκαν στο μήνυμα της Πρωτοχρονιάς το 2010 που είχαν φράσεις όπως “Πρέπει ν’ ανοίξουμε δρόμο στη ανάπτυξη των διακορεατικών σχέσεων. Πρέπει να προωθήσουμε τη συμφιλίωση και τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών”, και (βασιζόμενοι σε αυτό το μήνυμα) οκτώ Βορειοκορεάτες ειδικοί έγραψαν μια κοινή έκθεση που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «η Βόρεια Κορέα έδειξε μεγάλη προθυμία να διορθώσει τις σχέσεις και την οικονομική συνεργασία μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας». Ωστόσο, μέσα σε λιγότερο από τρεις μήνες, το πολεμικό πλοίο Cheonan δέχτηκε επίθεση… και στο τέλος του έτους, η Βόρεια Κορέα βομβάρδισε το νησί Yeonpyeong, δημιουργώντας πολεμική ένταση.

(…)

Το ίδιο συνέβη και το 2006. Μέσω του πρωτοχρονιάτικου μηνύματος η Βόρεια Κορέα είπε ότι θα κάνει μια πρακτική προσέγγιση, αντί να πάρει ακραία μέτρα. Αλλά τον Οκτώβριο, έκανε την πρώτη της πυρηνική δοκιμή.

Άλλοι bloggers εξέφρασαν παρόμοιες απόψεις. Ο Stephan Haggard από το Ιστολόγιο του Ινστιτούτου Peterson για τα Διεθνή Οικονομικά [8] [en] έγραψε ότι “δεν υπάρχει κρυφό μήνυμα” στην ομιλία του Κιμ και ότι πρότεινε αλλαγές στην οικονομική διαχείριση της χώρας απλώς επιχειρώντας να διατηρήσει το υπάρχον σοσιαλιστικό σύστημα. Ακόμη χειρότερα, υποστηρίζει ο Haggard, η Πιονγιάνγκ φαίνεται να μην προσφέρει τίποτα σε αντάλλαγμα για τον διακορεατικό διάλογο:

Η ομιλία έκλεισε με μια ελαφρώς αισιόδοξη νότα. Αν αυτή είναι μια προσφορά για την αμοιβαιότητα, θα πρέπει να διερευνηθεί. Αλλά τι είναι αυτό που είναι πάνω στο τραπέζι; Όσον αφορά από κοινού τα οικονομικά και την εξωτερική πολιτική, το σύνθημά έρχεται από τον Τζέρι Μαγκουάιρ: “δείξε μας τα λεφτά” [στμ: αναφορά στην ομώνυμη ταινία και την ατάκα “Show me the money!”].

Το μήνυμα του Κιμ για το νέο έτος έγινε στον απόηχο της πρόσφατης εκλογικής νίκης του Κόμματος Saenuri στον Νότο. Η επόμενη πρόεδρος της χώρας, Park Geun-Hye, κρατάει προσωπικά αποστάσεις από τις αντιλαϊκές πολιτικές του Lee Myung-Βak στην Βόρεια Κορέα. Η Park υποσχέθηκε, για παράδειγμα, να συνεχιστεί η ανθρωπιστική βοήθεια στο Βορρά (αν και θέλει να αποσυνδεθεί η ανθρωπιστική βοήθεια από την πολιτική) και προσπαθεί να κανονίσει μια συνάντηση κορυφής με τον Κιμ Γιονγκ-ουν.

Ωστόσο, πολλοί bloggers πιστεύουν ότι η Park βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σειρά από προκλήσεις. Γράφοντας στο East Asia Forum [9], ο Jeong Lee λέει [en]:

Η προσπάθειά της να τείνει κλάδο ελαίας στον Κιμ Γιονγκ-ουν μπορεί να είναι αντίθετη με τα γεράκια μέσα στο δικό της κόμμα, αλλά και την στάση της διεθνούς κοινότητας σχετικά με την τιμωρία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας για την επιτυχή δοκιμή πυραύλων.

Ωστόσο, ο Jeong Lee εξέφρασε επίσης την ελπίδα ότι ,επειδή η Park έχει ήδη επισκεφθεί τη Βόρεια Κορέα και συναντήθηκε με τον Κιμ Γιονγκ-Ιλ, μπορεί να έχει μια πιο ορθολογική άποψη για τις διακορεατικές σχέσεις.

ISN logo [10]Η δημοσίευση αυτή και οι μεταφράσεις της στα ισπανικά, αραβικά και γαλλικά ανατέθηκαν από το Διεθνές Δίκτυο για την Ασφάλεια (ISN) ως τμήμα συνεργασίας για την αναζήτηση απόψεων πολιτών για τις διεθνείς σχέσεις και θέματα ασφαλείας παγκοσμίως. Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε αρχικά [11] στο ISN blog [10], δείτε παρόμοιες ιστορίες εδώ [12].