Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος για τους Πρόσφυγες.

Το άρθρο μεταφράστηκε από τη Θεοδώρα Φελέρη, φοιτήτρια του FTSK στο Germersheim, κατά τη διάρκεια του μαθήματος της Δρ. Φιλ. Αναστασίας Καλπακίδου στο πλαίσιο του project «Global Voices».

Στις 23 Φεβρουαρίου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο, εξέδωσε μια ιστορική απόφαση: Οι δικαστές καταδίκασαν ομόφωνα την Ιταλία για την αναχαίτιση και την εκδίωξη Aφρικανών μεταναστών, κάτι που αποτελεί ολοφάνερη νομοθετική παράβαση των διεθνών συμβάσεων και των κανονισμών που έχει υπογράψει η Ιταλία.

Αφρικανοί πρόσφυγες. Φωτογραφία του Vito Manzari στο Flickr, CC-By-Lizenz

Στην ιστοσελίδα της ένωσης Unione Diritti Umani περιγράφονται [it] τα περιστατικά που προηγήθηκαν:

 Il caso Hirsi e altri contro Italia riguarda la prima operazione di respingimento effettuata il 6 maggio 2009, a 35 miglia a sud di Lampedusa, in acque internazionali. Le autorità italiane hanno intercettato una barca con a bordo circa 200 somali ed eritrei, tra cui bambini e donne in stato di gravidanza. Questi migranti sono stati presi a bordo da una imbarcazione italiana, respinti a Tripoli e riconsegnati, contro la loro volontà, alle autorità libiche. Senza essere identificati, ascoltati né preventivamente informati sulla loro reale destinazione. I migranti erano, infatti, convinti di essere diretti verso le coste italiane. 11 cittadini somali e 13 cittadini eritrei, rintracciati e assistiti in Libia dal Consiglio italiano per i rifugiati dopo il loro respingimento, hanno presentato un ricorso contro l’Italia alla Corte Europea, attraverso gli avvocati Anton Giulio Lana e Andrea Saccucci, dell’Unione forense per la tutela dei diritti umani.

Ο GiulioL [it] περιγράφει στο blog ilmalpaese.wordpress.com τι ακολούθησε, όταν έφτασαν στην Τρίπολη της Λιβύης [it] :

Sul molo di Tripoli li aspettava la polizia libica, con i camion container pronti a caricarli, come carri bestiame, per poi smistarli nelle varie prigioni del paese. A bordo di quelle motovedette c’era un fotogiornalista, Enrico Dagnino, che ha raccontato la violenza di quell’operazione. Poi fu censura.

Η μεταχείριση αυτή αποτέλεσε παραβίαση των αρχών αντιμετώπισης προσφύγων, όπως εξηγεί [en] ο Henry Oliver στο blog ukhumanrightsblog:

Η επαναπροώθηση των μεταναστών στη Λιβύη αποτελεί παράβαση του Άρθρου 3 (Απαγόρευση των Βασανιστηρίων), του Άρθρου 4 του Πρωτοκόλλου Υπ.Αριθ. 4 (αναφέρεται στην απαγόρευση της μαζικής απέλασης αλλοεθνών [Σ.τ.Μ: Δεν έχει επικυρωθεί ακόμα από την Ελλάδα]) και του Άρθρου 13 (Δικαίωμα πραγματικής προσφυγής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου [de]. Η επαναπροώθηση των μεταναστών στη Λιβύη με τα πλοία περιπολίας αντίκειται στην αρχή της μη επαναπροώθησης [de] (non-refoulement).

Το μπλουζάκι ενός μετανάστη με τη φράση “Είμαι μετανάστης και χρησιμοποιώ σαπούνι και νερό”, προς αποφυγή κακομεταχείρισης. Φωτογραφία του Cristiano Corsini sto Flickr, CC-by-Lizenz

Η προηγούμενη κυβέρνηση συνεργασίας της Ιταλίας, του κόμματος «Λαός της Ελευθερίας» (Popolo della Libertà) του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, και του ακροδεξιού κόμματος «Λέγκα του Βορρά» (Lega Nord) του Ουμπέρτο Μπόσι, δημιούργησε ένα νομικό οπλοστάσιο και έλαβε μέτρα κατά της μετανάστευσης στην Ιταλία, προκαλώντας έτσι πολλές φορές την ισχυρή κριτική της κοινωνίας και της εκκλησίας. Η Ιταλία έχει καταδικαστεί επίσης πολλές φορές για τη μη συμβατή με τις Ευρωπαϊκές Συμβάσεις αντιμεταναστευτική πολιτική [it] της.

Ο Gabriele Del Grande στο blog του fortresseurope.blogspot.com, δίνει πληροφορίες για τις δράσεις του συλλόγου Fortress Europe, δραστηριοποιείται υπέρ των δικαιωμάτων των μεταναστών και δημοσιεύει πολυάριθμα ρεπορτάζ, μαρτυρίες και ντοκιμαντέρ που αναφέρονται στη μεταχείριση των προσφύγων στην Ιταλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο Del Grande περιγράφει τη ζωή στις φυλακές της Λιβύης υπό το καθεστώς του Καντάφι:

Βρισκόμαστε στη Μισρατά, 210 χιλ. ανατολικά της Τρίπολης, στη Λιβύη. Οι κρατούμενοι είναι όλοι αιτούντες πολιτικό άσυλο, από την Ερυθραία, που συνελήφθησαν στη θάλασσα κοντά στη Λαμπεντούζα ή σε συνοικίες των μεταναστών στην Τρίπολη. Είναι παράπλευρα θύματα της συμμαχίας Ιταλίας-Λιβύης εναντίον της μετανάστευσης. Πρόκειται για περισσότερα από 600 άτομα, ανάμεσά τους 58 γυναίκες, πολλά παιδιά και νεογέννητα. Είναι φυλακισμένοι για πάνω από δύο χρόνια, αλλά κανένας τους δεν έχει οδηγηθεί σε δίκη ενώπιον δικαστηρίου. Κοιμούνται ως και 20 άτομα σε δωμάτια 4 επί 5 δίχως παράθυρα, ξαπλωμένοι στο πάτωμα, πάνω σε χαλάκια και στρώματα από αφρολέξ. Κατά τη διάρκεια της μέρας συγκεντρώνονται, κάτω από τα άγρυπνα μάτια της αστυνομίας, σε μια εσωτερική αυλή 20 επί 20. Είναι νέοι άνδρες από 20 ως 30 χρονών, και το παράπτωμά τους; Προσπάθησαν να μεταβούν στην Ευρώπη, για να ζητήσουν εκεί άσυλο.

Το blog observatoirecitoyen.over-blog.org εξηγεί:

Le principe de non refoulement, inscrit dans la Convention des Nations unies sur le statut des réfugiés de 1951, interdit de renvoyer une personne vers un pays où sa vie ou sa liberté peut être menacée. …

Quelque 602 migrants ont été interceptés en mer et immédiatement refoulés de mai à juillet 2009, principalement vers la Libye, un pays où “toute personne détenue risque d'être soumise à des mauvais traitements sérieux” ou d'être renvoyée vers un pays où existent de tels risques, note le CPT (Comité de prévention de la torture).

Certes, reconnaît-il, “les Etats ont le droit souverain de protéger leurs frontières et de contrôler l'immigration”, mais l'Italie doit revoir ses procédures pour s'assurer que tous les migrants interceptés reçoivent d'abord des soins et puissent déposer une demande d'asile.

Δυστυχώς η Ιταλία δεν είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα όπου γίνονται μαζικές επαναπροωθήσεις. Αυτό τονίζει [it] και ο σύλλογος Fortress Europe:

Dal 1988 sono morte lungo le frontiere dell'Europa almeno 18.058 persone. Di cui 2.251 soltanto dall'inizio del 2011. Il dato è aggiornato al 7 dicembre 2011 e si basa sulle notizie censite negli archivi della stampa internazionale degli ultimi 23 anni. Il dato reale potrebbe essere molto più grande. Nessuno sa quanti siano i naufragi di cui non abbiamo mai avuto notizia. Lo sanno soltanto le famiglie dei dispersi, che dal Marocco allo Sri Lanka, si chiedono da anni che fine abbiano fatto i loro figli partiti un bel giorno per l'Europa e mai più tornati.

Ο Paolo Lambruschi γράφει [it] την άποψή του στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας του Συμβουλίου των Επισκόπων (Conferenza Episcopale Italiana, CEI):

E, cosa che interessa tutta l’Ue, andranno riviste le operazioni Frontex di pattugliamento del Mediterraneo perché per la prima volta viene equiparato il respingimento di gruppi alla frontiera e in alto mare allé espulsioni collettive. A 22 ricorrenti su 24, 11 somali e 13 eritrei, l’Italia dovrà versare un risarcimento di 15 mila euro più le spese processuali. Gli altri due sono morti.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μαζί με την αιτιολογική έκθεση είναι διαθέσιμη εδώ [en].

Στο blog του, fortresseurope.blogspot.com, ο Gabriele Del Grande κλείνει με τα παρακάτω λόγια:

Un giorno a Lampedusa e a Zuwarah, a Evros e a Samos, a Las Palmas e a Motril saranno eretti dei sacrari con i nomi delle vittime di questi anni di repressione della libertà di movimento. E ai nostri nipoti non potremo neanche dire che non lo sapevamo. Di seguito la rassegna completa e aggiornata delle notizie, dal 1988 a oggi. Per un'analisi delle statistiche, frontiera per frontiera, leggete la scheda Fortezza Europa.

Το άρθρο αυτό αποτελεί τμήμα του ειδικού μας αφιερώματος για τους Πρόσφυγες.