Χονγκ Κονγκ: Εκπαίδευση ίσον πλύση εγκεφάλου

Το Υπουργείο Παιδείας του Χονγκ Κονγκ σχεδιάζει να κάνει υποχρεωτική για τους μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης την πατριωτική εκπαίδευση [en].

Στόχος του Ηθικού και Εθνικού Προγράμματος Μαθημάτων [en] είναι να οικοδομήσει την “εθνική αρμονία, ταυτότητα και ενότητα ανάμεσα στα άτομα”, να βοηθήσει τους μαθητές να “αναπτύξουν την αίσθηση ότι ανήκουν σε μια πατρίδα”, να “υποστηρίζουν εθνικές αθλητικές ομάδες” και να “εκτιμούν την κινεζική κουλτούρα”. Το σχέδιο, ωστόσο, σκόρπισε φόβους στην κοινωνία για πολιτική πλύση εγκεφάλου.

“Η πλύση εγκεφάλου αποτελεί κοινή πρακτική”

Hong Kong school children. Image by Flickr user wok (CC BY-NC-ND 2.0).

Μαθητές στο Χονγκ Κονγκ. Φωτογραφία από το χρήστη του Flickr wok (CC BY-NC-ND 2.0).

Σαν μια προφητική αυτο-επιβεβαίωση, o Διευθυντής του Τμήματος Δημόσιας Εικόνας, Πολιτισμού και Αθλητισμού στο Γραφείο Διασύνδεσης της Κυβέρνησης του Χονγκ Κονγκ, Hao Tie-chuan, έγραψε στο micro-blog Sina στις 8 Μαΐου 2011 ότι η “πλύση εγκεφάλου” αποτελεί κοινή πρακτική στα δυτικά εκπαιδευτικά συστήματα (Σημείωση: την ημέρα που γράφτηκε το αρθρο, η συντάκτρια βρήκε διαγραμμένο το μήνυμα, εδώ ένα αντίγραφο [zh]):

关于香港中小学的德育及国民教育,有人说是“洗脑”,只要看看美、法等西方国家这方面的制度,就会看到这种必要的“洗脑”是一种国际惯例;有人说要培养中 小学生的批判意识,但国际社会通常做法是在大学培养批判思维意识,而不是中小学;有人说德育及国民教育不要听中央政府的,但那还叫国民教育吗?

Ορισμένοι λένε ότι η ηθική και εθνική διαπαιδαγώγηση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο Χονγκ Κονγκ αποτελεί “πλύση εγκεφάλου”, αν ρίξουμε όμως μια ματιά στα εκπαιδευτικά συστήματα δυτικών χωρών όπως οι ΗΠΑ και η Γαλλία, τέτοια “πλύση εγκεφάλου” αποτελεί ανάγκη και διεθνή κανόνα. Κάποιοι λένε ότι είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης στα παιδιά του δημοτικού και του γυμνασίου, αλλά η κοινή πρακτική στη διεθνή κοινωνία είναι η καλλιέργεια κριτικού πνεύματος κατά την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, όχι στις χαμηλότερες βαθμίδες. Κάποιοι λένε ότι η ηθική και εθνική διαπαιδαγώγηση δε θα ‘πρεπε να μαθαίνει στα σχολιαρόπαιδα να υπακούν στην κεντρική κυβέρνηση, αλλά κάτι τέτοιο θα εξυπηρετούσε το σκοπό του εθνικού συστήματος παιδείας;

Απαντήσεις στη θεωρία περί “πλύσης εγκεφάλου” του Hao Tie-chuan

Το σχόλιο του Hao Tie-chuan αναδημοσιεύτηκε εκτενώς στα παραδοσιακά ΜΜΕ, στο Facebook και άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης από την 9η Μαΐου κι έπειτα και πολλοί χρήστες του Διαδικτύου επισκέφθηκαν το micro-blog του ίδιου για να αφήσουν σχόλια, για να διαπιστώσουν στη συνέχεια ότι τα πιο επικριτικά είχαν διαγραφτεί. Πολλοί χρήστες επεσήμαναν ότι τους είχε μπλοκαριστεί ο σχολιασμός στο micro-blog του Hao, ακόμα και στη γράφουσα. Παρακάτω ακολουθεί μια φωτογραφία της επιφάνειας εργασίας μου κατά την αποτυχημένη απόπειρα σχολιασμού στο “σχόλιο περί πλύσης εγκεφάλου” του Hao στις 11 Μαΐου 2011:

Παρόλ’ αυτά, κατάφερα να περισώσω κάποια από τα σχόλια μέσω της αναζήτησης του ιστότοπου Sina (τα πιο επικριτικά δεν εμφανίζονταν στην αναζήτηση έπειτα από παρέμβαση διαχειριστή του Sina):

石孝文 [zh]:英國教育教導國民愛國,也同時從小就培養她/他們的批判精神;國民愛國,但不會盲目維國。一個人由小學開始被「洗腦」洗至大學,腦都早已殘廢了,只怕耶穌重臨再行神蹟,也不能令腦殘生出批判思維。聽中央政府是愛 D 教育,而非國民教育。還望郝先生釐清思維再發言,別為爭功而暴露了腦殘真相。

Shi Xiaowen: Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το εκπαιδευτικό σύστημα μαθαίνει τους πολίτες να αγαπάνε τη χώρα τους, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσουν κριτική σκέψη. Ο κόσμος αγαπάει τη χώρα του, αλλά δε θα υπερασπιζόταν ο,τιδήποτε έκανε η χώρα του. Όταν ο κόσμος υφίσταται “πλύση εγκεφάλου” στο δημοτικό, το μυαλό θα έχει ήδη υποστεί βλάβη μέχρι την είσοδο στο πανεπιστήμιο. Ακόμα κι ο ίδιος ο Χριστός δε θα μπορούσε να κάνει το θαύμα να καλλιεργήσει την κριτική σκέψη σε ήδη κατεστραμμένους εγκεφάλους. Ο σκοπός της εθνικής παιδείας δεν είναι να διδάσκει τον κόσμο να υπακούει την κεντρική κυβέρνηση, ο κύριος Hao δε θα ‘πρεπε να εκθέτει τον κατεστραμμένο του εγκέφαλο με απώτερο σκοπό την καριέρα του.

忽悠神Johnson [zh]:典型的不懂裝懂,假如你真的懂還說得出這些說話,你更罪惡。西方的是國民公民教育並存,之所謂國民教育認同感,是基於國家歷史榮辱認知,政府奉行憲政主義下有限政府原則,對歷史中立,皆因政府的組成是人民意願。至於人之所以為人,是良知的判斷,人如何立足於社會做人處事,則為公民教育。

Johnson : Τυπικές κουβέντες άγνοιας. Αν είσαι νοήμων, είσαι περισσότερο ένοχος. Οι δυτικές κοινωνίες έχουν και εθνική και ατομική εκπαίδευση. Η επονομαζόμενη εθνική εκπαίδευση είναι για την ανάπτυξη ενός αισθήματος ταύτισης με την ιστορία και το σύνταγμα της χώρας, που περιορίζει τη δύναμη όσων έχουν εκλεγεί στην κυβέρνηση. Η συνείδηση αποτελεί τμήμα της ανθρώπινης φύσης και η ατομική εκπαίδευση μας μαθαίνει πώς να συμπεριφερόμαστε μέσα σε μια κοινωνία.

音樂逹人史丹利 [zh]:中聯辦宣傳部長郝鐵川近 日透過微博發表,毫不掩飾地指出香港政府推動德育及國民教育科就是要向學生「洗腦」,製造只臣服於黨的公民。「德育及國民教育如果不要聽中央政府的,但那 還叫做國民教育嗎?」有香港立法會議員形容言論「赤裸得令人心驚」!…哈哈哈哈,我覺得這宣傳部長夠坦白,很可愛!

Musician Stanley: Ο Hao Tie-chuan από το Τμήμα Προπαγάνδας του Γραφείου Διασύνδεσης πρόσφατα ανέφερε στο micro-blog του ότι ο σκοπός της ηθικής και εθνικής διαπαιδαγώγησης στο Χονγκ Κονγκ είναι η πλύση εγκεφάλου των μαθητών και η κατασκευή πολιτών που θα υπακούν το Κομουνιστικό Κόμμα Κίνας. “Αν η ηθική και εθνική διαπαιδαγώγηση δε μαθαίνει στα σχολιαρόπαιδα να υπακούν στην κεντρική κυβέρνηση, κάτι τέτοιο θα εξυπηρετούσε το σκοπό του εθνικού συστήματος παιδείας;” – ένας νομοθέτης από το Χονγκ Κονγκ ανέφερε ότι τέτοιες κουβέντες είναι επίφοβες… χαχα, τον βρίσκω πολύ άδολο, πολύ χαριτωμένο αυτόν τον διευθυντή προπαγάνδας!

CLPRO [zh]:有木有良知啊!!!你這不是在逼瘋人民嗎?人民愛國是由心而發,用得著你這樣做麼?法國人民之所以愛國皆因自由、平等、博愛,美國人民之所以愛國是因為愛自由、包容力高,中國人民之所以不愛國,是因為腐朽的架構、失敗的教育、官僚主義,醒醒吧!一個真正強大的國家不需要國民教育,國民會自然自豪!

CLPRO:Έχεις συνείδηση;;!! Θέλεις να τρελάνεις τον κόσμο; Ο κόσμος θα ‘πρεπε να αγαπάει τη χώρα του επειδή το νιώθει μέσ’ απ’ την καρδιά του, χρειάζεται να κάνεις κάτι τέτοιο; Ο λόγος που οι Γάλλοι αγαπάνε τη χώρα τους είναι λόγω των αξιών τους: ελευθερία, ισότητα και αδελφότητα. Ο λόγος που οι Αμερικανοί αγαπάνε τη χώρα τους είναι λόγω της αγάπης τους για ελευθερία και πολυμορφία. Ο λόγος που οι Κινέζοι δεν αγαπάνε τη χώρα τους είναι λόγω του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος, της αποτυχημένης εκπαίδευσης και της γραφειοκρατίας. Ξυπνάτε! Μια αληθινά ισχυρή χώρα δε χρειάζεται την εθνική παιδεία για να κάνει τους πολίτες της περήφανους για την πατρίδα.

Πλύση εγκεφάλου των παιδιών; Πώς;

Αρκετά με το φροϋδικό ολίσθημα του Hao. Τι ακριβώς περιλαμβάνει το πρόγραμμα μαθημάτων που θα εφαρμοστεί στο Χονγκ Κονγκ; Ο Sam Ng μελέτησε το βούλευμα και εξήγησε τη διαδικασία πλύσης εγκεφάλου [zh]:

在「我為國家隊打氣」這教案裡,再三求同學們回憶奧運頒奬台上國旗升起國歌高奏的情景,要同學說出自己感受。然後有一個注意事項:「教師如發現學生對國家民族感情不太強烈時,不要批評,並接納其表現,但仍請學生為此作自我反省。」如何反省呢?面壁思過?寫悔過書?

還有一個「我學會了唱國歌」的教案,一輪聽唱國歌之後,老師要學生:「請你站起來,大聲說出其中兩個中華民族的精神。」然後:「請大聲說出『我為到自己是一個中國人而高興』」。要求學生大聲說出的,在這個教案中還有幾次之多。

Στην παιδαγωγική ενότητα “Επευφημώντας τις εθνικές αθλητικές ομάδες”, στους μαθητές ζητήθηκε να θυμηθούν τη σκηνή όταν η Κινεζική Ολυμπιακή ομάδα βραβεύτηκε υπό την υπόκρουση του εθνικού ύμνου. Ο/H δάσκαλος/α ρωτούσε τους μαθητές για τα συναισθήματά τους. Μια σημείωση στην παιδαγωγική ενότητα αναφέρει: “Αν οι δάσκαλοι παρατηρήσετε ότι οι μαθητές δεν έχουν ισχυρά αισθήματα για το έθνος, μην τους ασκήσετε κριτική, αποδεχτείτε τη συμπεριφορά τους, αλλά ζητήστε τους να ξανασκεφτούν την αντίδρασή τους.” Πώς να το ξανασκεφτούν; Να μετανοήσουν ενώπιον ενός τοίχου σαν βουδιστές μοναχοί; Ή να γράψουν δήλωση μετάνοιας;

Άλλο παράδειγμα αποτελεί η παιδαγωγική ενότητα “Μαθαίνω να τραγουδώ τον εθνικό ύμνο”. Αφού ακούσουν και τραγουδήσουν δυνατά τον εθνικό ύμνο, ο/η δάσκαλος/α λέει σε κάποιον από τους μαθητές: “Παρακαλώ σήκω πάνω και πες δυνατά δυο από τα κυρίαρχα ιδεώδη του έθνους.” κι έπειτα: “Παρακαλώ φώναξε δυνατά: “Είμαι περήφανος/η που είμαι Κινέζος/α”. Το πρόγραμμα διδακτέας ύλης ζητά συνεχώς από τους μαθητές να φωνάζουν δυνατά.

Ο Kursk από τον ιστότοπο inmediahk.net επίσης υπογραμμίζει [zh] ότι τα πάντα κρύβονται στη λεπτομέρεια και προσκαλεί τους αναγνώστες να κοιτάξουν πιο προσεκτικά το πρόγραμμα διδακτέας ύλης. Για παράδειγμα, αν και οι μαθητές δε χρειάζεται να δώσουν εξετάσεις, περνούν από μια σειρά αξιολογήσεων:

課程文件提出了一個必須嚴肅討論的評核方法:讓家長評估學生、學生互相評估。他們會有一個量表,評估學生是否做到指定的標準。

Το πρόγραμμα διδακτέας ύλης εισάγει ένα πλάνο αξιολόγησης: οι γονείς πρέπει να αξιολογούν τα παιδιά τους και οι μαθητές θα πρέπει να αξιολογούν αλλήλους. Η φόρμα αξιολόγησης είναι ουσιαστικά μια διαβαθμισμένη κλίμακα.

Όπως σωστά τα λέει ο Kursk, είναι αδύνατον να αξιολογηθούν τα συναισθήματα ενός ατόμου, ωστόσο παράπλευρο αποτέλεσμα μιας τέτοιας αξιολόγησης μπορεί να είναι η αλληλοαστυνόμευση μεταξύ των μαθητών του σχολείου:

同儕互評還可能帶來另一個問題,就是學生之間互相監視。這個擔憂可能有點拉遠了,不過其實學生互相舉報在內地學校不是什麼奇怪事。香港的國民教育課評估表只要加入更多有關「體諒國家」、「維護國家領土完整」等項目,同學之間的互評就可變成互相監督了。

Η αλληλοαξιολόγηση μπορεί να εμφανίσει ένα άλλο πρόβλημα: την αλληλοεπιτήρηση μεταξύ των μαθητών. Μπορεί να είναι λίγο τραβηγμένο κάτι τέτοιο. Ωστόσο, στην ηπειρωτική Κίνα είναι αρκετά σύνηθες μαθητές να αναφέρουν ο ένας τον άλλο για τη λανθασμένη [πολιτική] τους συμπεριφορά. Αν στη φόρμα αξιολόγησης υπάρχουν κριτήρια όπως “κατανόηση και υποστήριξη της χώρας” ή “προστασία της κυριότητας των εθνικών εδαφών”, η αλληλοαξιολόγηση μπορεί να καταλήξει σε αλληλοαστυνόμευση.

Μάχη με το κράτος-παιδαγωγό

Είναι αναπόφευκτο πως η κινεζική κυβέρνηση θα επιβάλει μηχανισμούς “πλύσης εγκεφάλου” στο εκπαιδευτικό σύστημα και τα παραδοσιακά ΜΜΕ του Χονγκ Κονγκ. Στον ιστότοπο inmediahk.net, ο Tommyjonk ωθεί τους πολίτες να προετοιμαστούν για ιδεολογικό πόλεμο [zh], μνημονεύοντας τα λόγια του ντόπιου διανοούμενου Ma Kokming για το ρόλο των “οργανικών διανοούμενων”:

「葛蘭西認為,資本主義的國家體制更扮演著教育家的角色(The State as Educator)。要重新啟動社會主義革命,必須抗衡資本主義的主導意識形態,這個任務落在有機知識份子(organic intellectual)身上。葛蘭西設想的有機知識份子不是在象牙塔裡閉門造車的人,而是緊密跟社會上的抗爭運動相呼應的。」

事實上,香港教育界內仍有不少進步的有機知識份子(見管治不能的香港)。假若中央及特區政府真的不理反對銳意推行德育及國民教育必修課,我們便需要集結業界內外所有進步力量,跟龐大的國家機器大幹一場!!!

O Γκράμσι πιστεύει πως η κρατική μηχανή σε μια καπιταλιστική χώρα παίζει το ρόλο του “Κράτους-Εκπαιδευτή”. Για να ξεκινήσουμε τη σοσιαλιστική επανάσταση, πρέπει να αντισταθούμε στην κυρίαρχη καπιταλιστική ιδεολογία. Το βάρος πέφτει στους ώμους των “οργανικών διανοούμενων”. Οι οργανικοί διανοούμενοι του Γκράμσι δεν είναι ακαδημαϊκοί που κρύβονται μέσα σε γυάλινους πύργους, αλλά άνθρωποι που ασπάζονται το διάλογο με κοινωνικά κινήματα.

Στον τομέα της εκπαίδευσης, έχουμε ικανό αριθμό προοδευτικών οργανικών διανοουμένων. Αν η κεντρική κυβέρνηση και η κυβέρνηση της ΕΔΠ (Ειδικής Διοικητικής Περιοχής) του Χονγκ Κονγκ καταστήσουν υποχρεωτική την ηθική και εθνική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία, θα πρέπει να δικτυωθούμε με όλες τις προοδευτικές δυνάμεις για να πολεμήσουμε ενάντια στον κρατικό μηχανισμό!!!

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.